Çalışma hayatında, işçilerin dinlenme ve yenilenme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yıllık izin hakları bulunmaktadır. İş Kanunu’na göre, işçiler belirli bir çalışma süresini tamamladıktan sonra yıllık izin hakkı kazanırlar. Ancak bazı durumlarda, işçiler henüz hak etmedikleri yıllık izinlerini avans olarak kullanmak isteyebilirler. Bu yazımızda, avans yıllık izin kullanımının ne olduğunu, işçiye etkilerini ve bu konuda Yargıtay kararları ışığında örnekleri inceleyeceğiz.
Avans Yıllık İzin Nedir?
Avans yıllık izin, işçinin henüz hak etmediği yıllık iznini önceden kullanması anlamına gelir. Örneğin, bir işçi, yıllık izin hakkını tam olarak kazanmadığı bir dönemde acil bir ihtiyacı nedeniyle işvereninden izin talep edebilir. İşverenin onayı ile işçi bu izni avans olarak kullanabilir. Ancak, bu durum işçi ve işveren arasında bazı hukuki ve pratik sorunlar doğurabilir.
Avans Yıllık İznin İşçiye Etkileri
- İzin Süresi Dolmadan İşten Ayrılma Durumu: Avans yıllık izin kullanan bir işçi, izin süresini tamamlamadan işten ayrılmak zorunda kalabilir. Bu durumda, işveren işçiden kullandığı izin günlerinin ücretini geri talep edebilir. Yargıtay’ın bu konuda çeşitli kararları bulunmaktadır. Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2015/10512 E. ve 2017/20768 K. sayılı kararında, işçinin iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi dışında bir nedenle sona ermesi durumunda, avans olarak kullanılan yıllık izin günlerinin ücretinin işverene iade edilmesi gerektiğine hükmetmiştir.
- İşçinin İzin Hakkının Ertelenmesi: Avans izin kullanımı, işçinin sonraki yıllarda hak edeceği izin süresinin azalmasına neden olabilir. Örneğin, bir işçi bir yıl içinde avans olarak 10 gün izin kullandıysa, bir sonraki yıl bu 10 gün düşüldükten sonra kalan günleri izin olarak kullanabilecektir.
- İşverenin İzin Verme Zorunluluğu: İş Kanunu’na göre, işverenin işçiye yıllık izin kullandırma zorunluluğu bulunmaktadır. Ancak avans izin kullanımı, işverenin inisiyatifine bağlıdır. İşveren, işçinin talebini kabul etmek zorunda değildir. Yargıtay, bu konuda işverenin takdir yetkisinin geniş olduğunu ve işverenin, işletmesel nedenlerle avans izin talebini reddedebileceğini belirtmektedir.
Yargıtay Kararları ile Avans Yıllık İzin Kullanımı
Yargıtay, avans yıllık izin kullanımı ile ilgili çeşitli kararlar vermiştir. Bu kararlar, işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkları çözmek amacıyla önemli hukuki esaslar içermektedir. Örneğin, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2013/34525 E. ve 2015/12634 K. sayılı kararında, işverenin avans yıllık izin kullanımını onaylamasının, iş sözleşmesinin feshi durumunda işçiden bu iznin ücretinin geri talep edilemeyeceği şeklinde değerlendirildiği görülmektedir.
Sonuç
Avans yıllık izin kullanımı, işçilerin acil ihtiyaçlarını karşılamak adına önemli bir kolaylık sağlamaktadır. Ancak bu durum, işçi ve işveren arasında bazı hukuki sorunlara yol açabilir. İşverenin onayı ile kullanılan avans izinler, işçinin sonraki yıllarda hak edeceği izin süresini etkileyebilir ve işten ayrılma durumunda bazı mali yükümlülükler doğurabilir.
Kaynakça
- 4857 sayılı İş Kanunu
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2015/10512 E., 2017/20768 K. sayılı karar
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2013/34525 E., 2015/12634 K. sayılı karar
Bu makale bilgilendirme amacı taşımaktadır ve hukuki tavsiye niteliğinde değildir. Hukuki sorunlarınız için bir Gaziantep avukat ile iletişime geçmenizi öneririz.
Bir yanıt yazın