Özel Güvenlik sektörü çalışanları ve çalışma işleyişi içerisinde sıklıkla karşılaştıkları sorunlardan birisi olan güvenlik kimlik kartının iptali ya da yenilenmemesi işlemleri karşısında özel güvenlik görevlisinin hangi hukuki hakları olduğu ve neler yapılması gerektiği konusunda oldukça faydalı olmasını beklediğimiz yazımızı sizlerle paylaşıyoruz.
Yazını sonuna kadar okumanızı önemle tavsiye ediyoruz.
Konumuza en baştan yani Özel Güvenlik Görevlisi Olmak İçin Aranan şartlardan başlayalım;
ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİSİ OLMAK İÇİN ARANAN ŞARTLAR
- 1- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- 2-Silahsız olarak görev yapacaklar için en az sekiz yıllık ilköğretim veya ortaokul; silahlı olarak görev yapacaklar için en az lise veya dengi okul mezunu olmak
- 3- 18 yaşını doldurmuş olmak
- 4- Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile;
a- Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak
b-Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık ve fuhuş suçlarından mahkûm olmamak.
c-Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak - 5-Görevin yapılmasına engel olabilecek vücut ve akıl hastalığı ile engelli bulunmamak
- 6-Özel güvenlik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmak
- 7- Güvenlik soruşturması olumlu olmak (Bu şart 02.01.2017 tarihinde yürürlük kazandı).
Söz konusu şartları taşıyor olmanız önemli ama sonrasında bu şartları kaybetmemeniz de önemli. Nitekim aynı Kanunun 11. Maddesinde :
“……Yönetici veya özel güvenlik görevlisi olabilme şartlarını taşımadığı veya bu şartlardan herhangi birini sonradan kaybettiği tespit edilenlerin kimliği iptal edilir (Mülga beşinci fıkra: 29/3/2011-6215/2 md.) (Ek fıkra : 02/01/2017 – KHK-680/70 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7072/68 md.)
Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara iltisakı veya irtibatı olduğu tespit edilen kişiler, özel güvenlik alanında faaliyet yürüten şirket veya birimlerde çalışamazlar………” Denilmiştir.
Yani yukarıda sunduğumuz şartları sonradan kaybeden veya sonradan terör örgütü ya da milli güvenliğe karşı faaliyetlerde bulunan yapı, oluşum ya da gruplarla ilişki kuran özel güvenlik görevlilerinin kimlikleri iptal edilecek ve bu sektörde çalışmaları mümkün olmayacaktır. Tüm sayılanlar maddelere bakıldığında şu sonuç çıkmakta ; evet belli şartları sağlarsam özel güvenlik görevlisi olurum, bu şartları sonradan kaybedersem kimliğim iptal edilir ya da yenilenmez.
Ancak iki cümleyle özetlenen bu koşulların tespitinde ya da kimlik iptal nedenlerinin belirlenmesinde nelere dikkat edilmeli, idare bu tespitleri her seferinde hukuka uygun mu yapıyor, hukuka aykırılık durumlarında mahkemeler nelere dikkat ediyor ?
Kimliği aldınız fakat sonra iptal edildi, ya da yenilenmedi ya da her şartı taşıyorsunuz ama kimlik verilmesi talebiniz kabul edilmedi, bu durumda ne olacak ?
Öncelikle yapılması gereken ilk işlem idari dava sürecine girmektir. Valilik tarafından yapılan kimlik iptali/yenilenmemesi ya da kimlik verilmemesi işlemlerinin iptali için yürütmenin durdurulması istemli dava açmanız gerekmektedir.
Özel Güvenlik Kimlik Kartının İptali/ Özel Güvenlik kimliğinin yenilenmemesi işlemi ya da şartları olmasına rağmen kimlik verilmemesi işlemlerine karşı açılacak davalarda hangi idari işlemlerin hukuka uygun hangilerinin hukuka aykırı olarak kabul edildiğine yönelik incelemelerimize geçelim.
CEZA DAVASINDA HAKKINDA DÜŞME KARARI VERİLEN ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİSİNİN KİMLİK İPTALİ İŞLEMİ
Özel Güvenlik Personeli hakkında açılmış olan bir davada verilen hüküm mahkûmiyet ise hükmün sonuçlarına göre kimlik iptali gerekip gerekmediği daha kolay tespit edilebilmelidir. Peki ortada bir eylem var, dava da açılmış ancak dava hakkında düşme kararı verilmiş ise bu sefer kimlik iptal edilebilir mi ? Sorumuzun cevabını derhal güncel tarihli Danıştay kararı ile verelim;
Danıştay 10. Daire 2020/3197 E. 2020/5208 K. Sayılı İlamı
“….davacı hakkında verilen … Sulh Ceza Mahkemesinin kararı incelendiğinde, davacı hakkında 5237 sayılı Kanun’un 191/2. maddesi uyarınca tedaviye ve denetimli serbestlik tedbirine hükmolunduğu, tedavi süresinin 1 yıl olarak belirlendiği, tedavinin ve denetimli serbestlik tedbirinin gereklerine uygun davranması halinde 5237 sayılı Kanun’un 191/5. maddesi uyarınca açılmış olan davanın düşmesine aksi takdirde davaya kaldığı yerden devam olunarak hüküm kurulmasına karar verildiği, davacının tedavi ve denetimli serbestlik hükmünün gereklerine uygun davranmış olması nedeniyle 5237 sayılı Kanun’un 191/5. maddesi uyarınca kamu davasının düşürülmesine karar verildiği, ayrıca kararda tedavi ve denetimli serbestlik tedbirine uygun davranılmaması halinde davaya kaldığı yerden devam edileceği belirtildiğinden davacı hakkında henüz bir mahkumiyet kararı verilmediğinin açık olduğu, davacının da anılan Mahkeme kararı ile getirilen tedavi yükümlülüğünü yerine getirmesi nedeniyle açılan kamu davasının düşürüldüğü, bu bağlamda davacı hakkında uyuşturucu veya uyarıcı madde kabul etmek veya bulundurmak suçundan verilmiş herhangi bir mahkumiyet kararı bulunmadığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı……..” denilmiştir.
Karardan da anlaşılacağı üzere hakkında açılan ceza davasında düşme kararı verilen özel güvenlik görevlisinin kimliği iptal edilemez. Eğer iptal edilmişse açılacak davada kimliğinizin iptali işlemini kaldırabileceksiniz.
CEZA DAVASINDA HAKKINDA HAGB KARARI VERİLEN ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİSİNİN KİMLİK İPTALİ İŞLEMİ
Özel güvenlik görevlisi hakkında açılmış ceza davasında kişi hakkında HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI kısa adıyla HAGB verildi ise kimliği iptal edilip edilemeyeceği hususta üçlü bir ayrıma gitmek gerekir.
1) 1 YILDAN AZ SÜRELİ HAPİS CEZALARI İÇİN HAGB KARARI VERİLİRSE
Özel Güvenlik Görevlisi hakkında verilen HAGB kararı eğer 1 yıldan az süreli bir cezayı gerektirir bir suç için ise bu karar gerekçe gösterilerek kimlik iptali yapılamaz ya da kimlik yenilemesi yapılması gerekir.
2) 1 YILDAN UZUN SÜRELİ KASTEN İŞLENEN SUÇLAR İÇİN ÖNGÖRÜLEN HAPİS CEZALARI İÇİN HAGB KARARI VERİLİRSE
Özel Güvenlik Hakkında düzenlenmiş 5188 sayılı Kanunda yukarıda tablo halinde sunduğumuz 10.madde belirttiği üzere kişi HAGB almış olsa dahi kasten işlediği bir suçtan dolayı 1 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suça karıştı ise bu durumda özel güvenlik görevlisi olabilme şartını kaybetmiş olacaktır. Bu sebeple de yapılan kimlik iptali işlemi ya da yenilememe işlemi hukuka uygun kabul edilecektir. Hemen güncel tarihli bir Danıştay kararı ile konuyu daha da somutlaştıralım ;
Danıştay 10. Daire 2020/3961 e. 2020/6093 k.sayılı
“……..verilen cezanın geleceği üzerindeki olası etkileri gözetilerek 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 62/1 maddesi gereğince cezasından takdiren 1/6 oranında indirim yapılarak sanığın 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına” karar verildiği görülmekte olup; bu doğrultuda, 5188 sayılı Kanun’un 680 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 69. maddesiyle değişik 10. maddesinin yukarıda bahsi geçen (d) bendi uyarınca, haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olsa bile, kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmama durumunun özel güvenlik görevlisi olarak özel güvenlik kimlik kartı sahibi olma şartları arasında sayılmasına karşın, davacının kasten yaralama suçundan dolayı 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılması nedeniyle söz konusu şartı sağlamadığı anlaşıldığından, davacı tarafından, özel güvenlik kartının tarafına verilmesi talebiyle yapmış olduğu 23/02/2018 tarihli başvurunun reddine ilişkin davalı idare işleminde hukuka ve mevzuat hükümlerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı……..” demiş ve kasten işlenen suçlardan dolayı 1 yıl ve üzeri hapis cezası gerektiren bir suça karışmanın kimlik iptalini gerektirdiğini net bir şekilde vurgulamıştır.
3) KANUNDA ÖZEL OLARAK SAYILAN BAZI SUÇLARDAN MAHKUM OLMAK
Kanun koyucu bazı suçları özellikle sayarak bu suçlardan af bile çıksa ya da HAGB de alsanız özel güvenlik görevlisi istihdam sahasına yaklaşamazsınız demiştir. Kırmızı çizgim der gibi bu suçlara bulaşana bu işi yaptırmam der devlet. Siz her ne kadar HAGB bir hüküm bile değil, mahkumiyet değil neden ceza almış mahkum olmuş gibi değerlendirmeye tabi tutuluyoruz diyecek olsanız da kanun koyucu özel olarak olmaz diyor HAGB yi bile kabul etmiyorum diyor. Bu suçları sayacak olursak ;
- -Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine yönelik bir suç işlemek
- -Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı bir suç işlemek
- -cinsel dokunulmazlığa karşı bir suç işlemek
- -Uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları işlemek
- – Zimmet, irtikâp, rüşvet suçlarından birini işlemek
- -hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık suçlarından birini işlemek
- -fuhuş suçlarından birini işlemek
Kanunun özel güvenliğin bu suçların yanından bile geçmemesi gerektiği yönündeki özel hassasiyet gösterdiği görülmektedir. Halk deyimiyle canımızı malımızı emanet edeceğimiz bu kişilerin, böyle yerlerde adı bile geçmemeli şeklinde bir bakış açısı temelli düzenleme yapıldığı görülmektedir.
KİMLİK İPTALİ İŞLEMİ İÇİN YALNIZCA SAVCILIK SORUŞTURMASI AÇILMIŞ OLMASI DAHİ YETERLİ SUÇLAR
Kanuni düzenlemeden belli suçlar bakımından özel güvenlik görevlisi hakkında savcılık tarafından yapılan bir soruşturmanın dahi olması kimlik iptali için ya da yenilenmemesi için yeterli görülmüştür. Gerçekten de bakıldığında neredeyse tüm hukuk alanında kanun koyucunun bu kadar sert sınırlar çizdiği nadir durumlar arasında bu düzenlemenin de yer aldığı görülmektedir.
5188 sayılı Kanun 10.maddesinde d bendi 4.fıkrasında geçtiği üzere Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunması dahi özel güvenlik görevlisi olmaya engel sayılmıştır.
İşte konu hakkında yakın zamanda verilen güncel bir Danıştay kararı
1 Nolu Karar:
Danıştay 10. 2019/11820 E. 2020/5457 K.
“…….CK 220. madde kapsamında örgüt kurma ve üye olmak, örgüt faaliyetleri kapsamında resmi belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık” suçlarından dolayı davacı hakkında soruşturma açıldığı ve halen devam ettiği görülmekle, davacı tarafından; özel güvenlik görevlisi olarak çalışmak için 5188 sayılı Kanunun 10/d maddesi uyarınca sayılan suçlardan mahkum olmama şartının arandığı ve bu nedenle hakkında devam eden soruşturmanın göreve engel bir durum olmadığı ileri sürülmüşse de; aynı Kanunun 10. maddesine 680 sayılı KHK ile 02/01/2017 tarihinde eklenen ve işlem tarihinde de mevcut olan (h) bendinde güvenlik soruşturması olumlu olma şartına yer verildiği, bu kapsamda yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda davacı hakkında devam eden bir soruşturma bulunduğunun tespit edildiği, soruşturmaya konu suçların niteliği dikkate alındığında bu durumun özel güvenlik hizmeti ile bağdaşmadığı ve anılan Kanun hükmü uyarınca güvenlik soruşturmasının olumlu olması şartını sağlamadığı anlaşıldığından, davacının özel güvenlik görevlisi olarak çalışmasının uygun görülmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı….” denilmiştir.
2 Nolu Karar:
Danıştay 10. Daire 2020/1255 E. 2020/6070 K. Sayılı kararında
“…..dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibariyle de 5 yıllık denetim süresinin dolmadığı, davacının, 5188 sayılı Kanun Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun “Özel güvenlik görevlilerinde aranacak şartlar” başlıklı 10. maddesinin 680 sayılı KHK’nın 69’uncu maddesi ile değişik (d) fıkrasının (3) numaralı alt bendinde belirtilen “uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak” şartını sağlamadığı açık olduğundan, özel güvenlik görevlisi çalışma izni ve kimlik kartının iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine …….” denilmiştir. Görüleceği üzere kanun koyucunun özellikle hassasiyet gösterdiği bazı suçlar bakımından yargı da bu hassasiyeti gözetmektedir.
SAVCILIK SORUŞTURMASI AÇILMIŞ OLMASI DAHİ YETERLİ SUÇLAR DIŞINDA KALAN DİĞER TÜM SUÇLAR BAKIMINDAN BERAAT YA DA TAKİPSİZLİK KARARI VERİLMİŞ OLMASI KİMLİK İPTALİNİ ENGELLER
Yukarıda izah ettiğimiz belli suçlar bakımından kanunkoyucu soruşturma açılmış olmasını dahi kimlik iptali için yeterli görmüştür. Ancak bunlar dışında kalan diğer tüm suçlar için kişinin hakkında açılan ceza soruşturmasının takipsizlik ile sonuçlanması ya da ceza davasında beraat etmesi halinde özel güvenlik kimlik kartı iptali mümkün değildir. Bu şekildeki özel güvenliklerin durumunda kimlik iptali yapılmış ise kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde yürütmenin durdurulması istemli idari yargıda idari işlemin iptali davası açılmalıdır. Yine güncel bir Danıştay kararı sunalım ve olayı somutlaştıralım ;
Danıştay 10. Hukuk Dairesi 2019/11624 e. 2020/6071 k.
“……İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dolandırıcılık ve sahtecilik suçlarından dolayı davacı hakkında ceza soruşturması yürütülmesi nedeniyle davacının özel güvenlik görevlisinde aranan şartları kaybetmiş olduğu ileri sürülemeyeceğinden davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan … Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma numaralı dosyasıyla davacı hakkında nitelikli dolandırıcılık ve özel belgede sahtecilik suçlarından yapılan soruşturma sonucunda atılı suçun unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle … tarih ve … sayılı karar ile kamu adına kovuşturma yapılmasına yer olmadığı yönünde karar verildiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline …….”
Kısa ve öz ; belli suçlara adınız bile karışmasın, kalan her suç için beraat-takipsizlik-düşme-1 yıl altı HAGB alırsanız sıkıntı yok !
İSTİHBARİ BİLGİLER İLE ÖZEL GÜVENLİK KİMLİĞİ İPTALİ MÜMKÜN MÜ ?
Güvenlik görevlileri hakkında istihbarattan gelen bilgiler bahane edilerek kimlik iptali işlemi ya da kimlik yenileme taleplerinin kabul edilmediği gibi durumlara da rastlamaktayız. Yargının istihbarı bilgilere neredeyse tüm alanlarda olduğu gibi özel güvenlik görevlileri hakkında da ihtiyatlı yaklaştığı görülmektedir. Kısacası idarenin elinde yalnızca istihbari bilgi adı altında bir sebep varsa kimlik iptali için mahkeme bunu yeterli kabul etmemektedir. Konu hakkında verilmiş oldukça güzel kararlar var, inceleyelim;
Danışitay 10.Daire 2020/295 e. 2020/5452 k. Sayılı karar
“………2011-2012 yılları arasında TKKKÖ (Türkiye Kuzey Kürdistan Kurtuluş Örgütü) gençlik şehir yapılanması içerisinde faaliyetli şahıslardan olduğu bahisle özel güvenlik çalışma izninin ve özel güvenlik kimlik kartı talebinin reddine karar verilmiş ise de; davacının Devletin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek yasa dışı ideolojik bir görüşü benimsediğini, Kurumun güvenliğini ihlal edebilecek tutum ve davranışlar içerisinde bulunduğunu veya terör örgütleri ile irtibak ve iltisakını ortaya koyan hukuken kabul edilebilir somut bir tespite yer verilmediği, davacının herhangi bir suçtan hüküm giymediği ve hakkında açılmış bir soruşturma veya kovuşturma bulunmadığı, yalnızca “2011-2012 yılları arasında TKKKÖ (Türkiye Kuzey Kürdistan Kurtuluş Örgütü) gençlik şehir yapılanması içerisinde faaliyetli şahıslardan olduğu” şeklindeki istihbari tespite istinaden davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğunun değerlendirilemeyeceği, bu hususun davacının güvenlik görevlisi olarak görev yapmasına engel ve hukuken geçerli kabul edilebilecek bir nitelik taşımadığı, bunun dışında da davacı hakkında başkaca bir iddia veya belgenin de idarece ortaya konulmadığı anlaşıldığından, davacının özel güvenlik çalışma izninin ve özel güvenlik kimlik kartı verilmesi yönündeki başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf isteminin kabulüne…….”
Yine Danıştay 10. Hukuk Dairesi 2019/11625 e. 2020/6542 k.
“…….dava konusu işlemin sebep unsurunun idare tarafından ortaya konulması gerektiği, davalı idare tarafından İstihbarat Şube Müdürlüğünce elde edilen kaydın imha edildiği gerekçesiyle dava dosyasına sunulmadığı, sunulmama gerekçesi olarak belirtilen imhaya ilişkin tutanağın da gönderilmediği gibi mevzuatta ilgili belgenin belirli bir süre içerisinde imha edilmesine yönelik herhangi bir hükmün bulunmadığı ve ilgili belgenin, iptali istenilen işlemin hukuka uygunluğunu adil yargılanma hakkı çerçevesinde denetimini yapan Mahkemelere sunulması zorunluluğunun yerine getirilmediği, davacının “terör örgütü propagandası yaptığı” hususunun ve bu değerlendirme sonucu terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum ve gruplara iltisakı veya irtibatı bulunduğunu ortaya koyan hukuken kabul edilebilir somut ve hukuken kabul edilebilir bir tespitin davalı idare tarafından ortaya konulamadığının anlaşıldığı, öte yandan, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’un 10. maddesi gereğince davalı idarece davacı hakkında ihtiyaç durumunda her daim güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapabileceği, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonrasında elde edilecek bilgi ve belgelere göre yeniden işlem tesis edebileceği de tabii olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline…..” denilmiştir.
Görüleceği üzere idarenin elinde yalnızca istihbarat bilgisi varsa buna dayalı kimlik iptali mümkün değildir. Ancak somut ve hukuken geçerli deliller varsa bu sefer durum değişecektir.
Kimlik İptal Gereken Suçlarda Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı Verilirse Yine Kimlik İptal Edilir Mi ?
Bu konuda yine üçlü bir ayrım yapılması gerekmektedir. Tıpkı HAGB kararında sıraladığımız gibi ;
- a-1 yıldan az ceza verilmesini gerektirir kasten işlenen suçlarda kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilirse özel güvenlik kimliği iptal edilemez.
- b-1 yıldan fazla ceza verilmesini gerektirir kasten işlenen suçlarda kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilirse özel güvenlik kimliği iptal edilir.
- c- Kimlik iptali için hakkında soruşturma açılması dahi yeterli görülen saydığımız katalog suçlarda da kamu davasının açılmasına karar verilirse dahi yine kimlik iptal edilecektir
Hemen yargıya intikal etmiş konuyla ilgili bir Danıştay kararı verelim
Danıştay 2019/11283 e. 2020/6067 k. sayılı ilam
… Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; davacı hakkında belirtilen suçtan dolayı açılan soruşturmada yetkili Cumhuriyet Başsavcılığının … tarih ve … sayılı kararıyla beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelendiği, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyardığı, erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasının öngörüldüğü anlaşılmakta olup, kamu davasının açılmasının ertelendiği süre için davacı hakkında “Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak” fiili nedeniyle devam eden bir soruşturmanın bulunduğuna göre ilgilinin silahlı özel güvenlik belgesinin 5188 sayılı Kanunun 10. maddesinin (d) bendinin 3. alt bendi gereğince geri alınması işleminde hukuka ve dayanılan düzenlemeye aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun reddine….” denilmiştir.
İŞİN ÖZÜ ! Her zaman her suç cezalandırılmaz, ama kimlik iptali için de her zaman cezalandırma şartı aranmaz. Dikkatli olmak da fayda var.
Tehlike ! En Sert İptal Gerekçesi Geliyor
TERÖR ÖRGÜTÜ İRTİBATI YA DA SEMPATİZANLIĞI TEK BAŞINA KİMLİK İPTAL SEBEBİ
Özel Güvenlik Görevlisi olan kişi terör örgütü ile irtibatlı/ iltisaklı /sempatizan olduğu tespit edilirse hakkında soruşturma olmasa dahi ( dikkat edelim lütfen ceza alma şartı, dava açılmış olması veya soruşturma açılmış olması dahi gerekmiyor ) özel güvenlik kimliği iptal edilir ya da yenilenmez. Bu durumun dayanağı 5188 sayılı kanunun 11.maddesidir.
Bu duruma örnek olarak sosyal medyada terör örgütü sayfası beğenen bir özel güvenlik görevlisinin kimliğinin iptali üzerine açılan davada verilen güncel karara göz atalım
Danıştay 2019/11106 e. 2020/5467 k. sayılı ilamı
“…….davacıya ait sosyal paylaşım sitesi olan facebook üzerinden PKK/KCK/YPG terör örgütlerine müzahir sayfaları beğendiği davalı idarece yapılan inceleme ve araştırmalarla ortaya konulduğu anlaşılmakla, davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz olduğu, özel güvenlik belgesi ve çalışma iznine sahip olabilmek için ilgililer hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumlu olması gerektiği, ancak bu şartın davacı tarafından sağlanmadığı anlaşıldığından, davacının özel güvenlik belgesi ve çalışma izninin iptaline ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı ….” denilerek kanunun en sert hükmü en sert şekilde yargıda karşılık bulmuştur.
GÜVENLİK GÖREVLİLERİ HAKKINDA GÜVENLİK SORUŞTURMASI YAPILIR MI ?
Güvenlik görevlileri hakkında güvenlik görevlisi olmak için aranan şartlar arasında 02.01.2017 tarihinden önce güvenlik soruşturmasının olumlu sonuçlanması şartı yoktu. Ancak 02/01/2017 tarihli KHK düzenlemesi ile kanuna bu madde de eklenmiştir. Söz konusu kanun yürürlüğe girdiği tarihten sonraki güvenlik görevlilerin kimlik başvurularında güvenlik soruşturmasının olumlu sonuçlanması gerektiği hususunda tartışma bulunmamaktadır.
Ancak bu tarihten önce güvenlik görevlisi olan kişilerin gerek yenileme işlemlerinde gerekse de sonradan aranan şartları kaybettiğinden bahisle güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi gerekçe gösterilerek kimlik iptali yapılması kanaatimizce mümkün değildir. Nitekim hukukun temel ilkesi gereği kanun geçmişe yürümez. 02.01.2017 öncesi güvenlik kimliği alanların kimliklerini aldığı dönemde güvenlik soruşturması şartı yoktu. Bu da ilgili güvenlik personeline kazanılmış hak sağlamaktadır.
Yani 02.01.2017 öncesi güvenlik personeli olmuş olanlar hakkında sonradan güvenlik soruşturması yapılarak bu tarih öncesi durumları gerekçe gösterilip kimlik iptali yapılması mümkün değildir. İdare elbette her zaman personeli hakkında kanunun tanığı imkanlar çerçevesinde güvenlik soruşturması yapabilecektir. Ancak 02.01.2017 tarihinden önce güvenlik personeli olan çalışanların bu tarihten sonraki eylemleri için bu araştırma söz konusu olabilecektir.
Aynı durum 5188 sayılı kanunun 10. Maddesindeki “………..Yönetici veya özel güvenlik görevlisi olabilme şartlarını taşımadığı veya bu şartlardan herhangi birini sonradan kaybettiği tespit edilenlerin kimliği iptal edilir……..”. hükmü için de geçerlidir. Çünkü bu madde de 02.01.2017 tarihinde eklenmiştir ve kanunun geçmişe etkili uygulanması kural olarak mümkün değildir.
DİĞER KİMLİK İPTAL SEBEPLERİ
Yine özel güvenlik kimlik iptal sebepleri arasında ayrıca düzenlenmiş özel hükümlerde vardır. 5188 sayılı Kanun 20.maddesinde düzenlenen hususları tablo halinde sunuyoruz.
| TAM SÜRELİ KİMLİK İPTAL SEBEBİ OLAN DİĞER HALLER | KISMİ SÜRELİ KİMLİK İPTALİ/ KISMİ SÜRELİ GÜVENLİK OLARAK ÇALIŞMAYA ENGEL HALLER |
| 1- Özel güvenlik kimlik kartını başkasına kullandıran özel güvenlik yöneticisi ve görevlisi kimliği yeniden verilmemek üzere iptal edilir ayrıca bu kişilere 3.000 TL idari para cezası uygulanır | 1-Mülki idare amirinin veya birlikte görev yapılan yetkili genel kolluk amirinin verdiği emirleri yerine getirmeyen veya bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de bu suç ile ilgili yetkili genel kolluğa bilgi vermeyen özel güvenlik yöneticisi ve görevlileri ile bu emrin yerine getirilmemesi eylemine sebep olan özel güvenlik yöneticisi ve görevlisinin bağlı oldukları kişi, kurum, kuruluş veya şirket yetkilileri BİR YIL SÜREYLE ÖZEL GÜVENLİK ALANINDA GÖREV ALAMAZLAR |
| 2- Yetkili genel kolluk kuvvetlerine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla direnen veya cebir kullanan ya da tehdit eden özel güvenlik yöneticisi ve görevlisi ile ateşli silâhını bu Kanuna aykırı veya görev alanı dışında kullanan, görevi dışında üniforması ile toplantı ve gösteri yürüyüşlerine katıldığı tespit edilen özel güvenlik görevlileri | 2- Grev yasağına uymayan özel güvenlik görevlileri altı ay süreyle özel güvenlik alanında görev alamazlar |
Güvenlik görevlilerinin özel güvenlik kimlik kartının iptal edilmesi, yenilenmemesi ya da şartlarını taşıması hakkında yaşanabilecek hukuki uyuşmazlıklar hakkında oldukça detaylı ve yargı kararları ile donattığımız yazımızı burada tamamlıyoruz.
Faydalı olmasını temenni etmekle birlikte konu hakkında fikirlerini ve yorumlarınızı önemsiyoruz. Aşağıda yorumlar kısmında bizlerle fikirlerinizi paylaşmaktan çekinmeyiniz.
Bir yanıt yazın