Kıdem tazminatına yürütülecek en yüksek banka mevduat faiz oranı Merkez Bankası’nca bankalara tavsiye edilen oran değil, bankalarca fiilen uygulanan faiz oranıdır. Merkez Bankasından fiilen uygulanan en yüksek banka mevduat faiz oranı sorulup, fiilen uygulanan en yüksek faiz oranı tespit edildikten sonra, tespit edilen bu oran üzerinden faiz miktarı hesaplattırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekir.

Farklı bir bakış açısı ile;
Kıdem tazminatı, işçilerin çalışma hayatları boyunca emeklerinin karşılığını alabilmeleri için büyük önem taşır. Ancak, iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra işverenin kıdem tazminatını zamanında ödememesi durumunda faiz uygulanır. Bu yazıda, kıdem tazminatında mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının nasıl belirlendiği ve Yargıtay kararları ile bu konuda dikkat edilmesi gereken hususlar ele alınacaktır.
Kıdem Tazminatında Faiz Uygulaması
Kıdem tazminatının ödenmesi gerektiği tarihten itibaren işverenin bu ödemeyi yapmaması durumunda, işçiye ödenecek kıdem tazminatına faiz uygulanır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 34. maddesi uyarınca, ödenmeyen kıdem tazminatına en yüksek mevduat faiz oranı uygulanır.
Mevduata Uygulanan En Yüksek Faiz Oranının Belirlenmesi
Mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından belirlenen oranlar arasından seçilir. Bu oran, işverenin kıdem tazminatını ödemekte gecikmesi durumunda işçinin haklarını korumak amacıyla uygulanır. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı hususlar:
- Faiz Oranının Hesaplanması: Faiz oranı, kıdem tazminatının ödenmesi gereken tarihten itibaren günlük olarak hesaplanır.
- Merkez Bankası Kararları: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın yayımladığı mevduat faiz oranları dikkate alınır. En yüksek faiz oranı, bu oranlar arasından seçilir.
- Faiz Oranının Uygulanması: İşverenin kıdem tazminatını geç ödemesi durumunda, gecikme süresi boyunca en yüksek mevduat faiz oranı üzerinden faiz hesaplanarak işçiye ödenir.
Yargıtay Kararları ve Örnekler
Yargıtay, kıdem tazminatında faiz uygulanması konusunda çeşitli kararlar vermiştir. İşte bu konuda önemli Yargıtay kararları ve örnekler:
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Kararı
Karar No: 2014/17938 Tarih: 15.12.2014
Bu kararda, işverenin kıdem tazminatını ödemekte gecikmesi nedeniyle işçiye ödenecek tazminatın faizinin en yüksek mevduat faiz oranı üzerinden hesaplanması gerektiğine hükmedilmiştir. Yargıtay, işverenin gecikme nedeniyle işçiye zarar verdiğini belirterek, faizin en yüksek oran üzerinden hesaplanması gerektiğini vurgulamıştır.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi Kararı
Karar No: 2017/12845 Tarih: 28.11.2017
Bu kararda, iş sözleşmesinin feshi sonrasında kıdem tazminatını zamanında ödemeyen işverenin, Merkez Bankası tarafından belirlenen en yüksek mevduat faiz oranı üzerinden faiz ödemesi gerektiğine karar verilmiştir. Yargıtay, faiz oranının belirlenmesinde Merkez Bankası verilerinin esas alınması gerektiğini belirtmiştir.
Kıdem Tazminatında Faiz Hesaplaması
Kıdem tazminatına uygulanacak faiz, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren geçerli olur. Hesaplama yapılırken, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın o dönem için belirlediği en yüksek mevduat faiz oranı dikkate alınır.
Sonuç
Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi durumunda, işçinin haklarını korumak amacıyla en yüksek mevduat faiz oranı uygulanır. Bu oran, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından belirlenen faiz oranları arasından seçilir ve Yargıtay kararları ile de desteklenmektedir. İşverenlerin, kıdem tazminatını zamanında ödememesi durumunda işçiye ödenecek faiz oranını dikkate alması büyük önem taşır.
Kaynakça
- 4857 Sayılı İş Kanunu
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2014/17938 Karar Numaralı Kararı
- Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 2017/12845 Karar Numaralı Kararı
- Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Mevduat Faiz Oranları
Merkez bankasının 2023 – 2024 yılı politika faiz oranlarına ilişkin gelişmeler ve detaylar ise şu şekilde:
2023 yılı boyunca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) mevduata uyguladığı en yüksek faiz oranları, aylık bazda önemli dalgalanmalar göstermiştir. Yılın başından itibaren, Ocak ayında %9 olan politika faizi, yıl boyunca kademeli olarak artırılmış ve Aralık ayında %42,5 seviyesine ulaşmıştır. TCMB’nin sıkı para politikası kapsamında, faiz oranları belirli aralıklarla artırılmış, bu da mevduat faiz oranlarının da yükselmesine yol açmıştır.
Özellikle Ağustos 2023’te politika faizi %25’e çıkarılmıştır ve bu oran Eylül, Ekim ve Kasım aylarında da geçerli olmuştur. Bu dönemde yüksek enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarındaki bozulmalar, TCMB’nin faiz artırımı kararlarında etkili olmuştur.
Aralık 2023’te ise faiz oranı %42,5’e çıkarılarak yılın en yüksek seviyesine ulaşılmıştır. Bu durum, TCMB’nin enflasyonla mücadele etmek amacıyla sıkı para politikası uygulamalarının bir parçası olarak değerlendirilmiştir.
2024 Yılı başında, politika faizi %50 seviyesinde sabit tutuldu ve bu oran yıl boyunca değişmeden devam etti. Bu oran, bankaların mevduat faiz oranlarını da etkiledi ve genel olarak yüksek seviyelerde kalmasına yol açtı. Yılın ikinci yarısında enflasyon oranlarında bir miktar azalma gözlense de, TCMB sıkı duruşunu koruyarak faiz oranlarını yüksek seviyelerde sürdürmeye devam etti.