Velayet kimde kalacak konusunda, hakimin karar verirken dikkat edeceği özelliklerden ilki ve en önemlisi çocuğun yaşıdır. Zira henüz anne bakımına muhtaç olan bir çocuğun anneden alınarak babaya verilmesi çocuğun sağlığı ve kişisel gelişimi açısından çocuğa büyük zararlar verebilir.
Türk hukuku uygulaması açısından 6 ile 7 yaşına kadar çocuğun velayeti anneye verilir. Zira çocuğun anne bakımına en çok ihtiyaç duyduğu dönemlerin bu yaşlar arası olduğu bilimsel olarak da kanıtlandı.
Bu yaşlar arasındaki bir çocuğun anneden alınarak babaya verilmesi aksi bir şey olmaz ise neredeyse imkansız gibidir.
Burada;
Annenin işinin, evinin, kazandığı miktarın ve yaşam tarzının herhangi bir önemi yoktur.
Yargıtay istikrarlı olarak verdiği kararlarda bu yaşlardaki çocukların velayetinin anneye bırakılmasını hükme bağlıyor.
Esas olan, velayetin anne veya babada olmasının algılanış biçimin ülkemizde değişmesi gerektiğidir.
Yani velayet hakkı verilmeyen tarafın annelik veya babalık vasfının elinden alındığını düşünmemesi, velayetin verilen tarafın da çocuğun anne veya babaya olan ihtiyaçlarını gözetmesi gerekir.
Boşanmanın sonuçlarından biri olan velayet hususunda mahkemeler çocuğun velayetinin kimde kalacağı hususunda öncelikle çocuğun annenin ilgi ve bakım yaşını aşıp aşmadığına bakmakta ve sonrasında mahkemece gerek kadın gerekse erkek için yapacağı SEK araştırması neticesi gelecek rapora bazen ise zaman zaman velayeti istenilen çocuk ile pedagog görüşmesi sonucu pedagoğun vereceği rapor doğrultusunda velayet hususu belirlenmiş olacaktır.
Sonuç olarak çok iyi bir anne veya çok iyi bir baba olmak boşanma sonucu çocuğun velayetinin almak için yeterli gelmeyecektir.
Boşanma Davasında Müşterek Çocuğun Velayetinin Alınmasında Etkili Olacak Hususlar
4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 336. maddesi uyarınca;
Ortak hayata son verilmiş veya ayrılık hâli gerçekleşmişse hâkim, velâyeti eşlerden birine verebilir. Bu hüküm dikkate alındığında açılacak olan boşanma davasında, mahkemeden, müşterek çocuğun velayeti ile ilgili karar vermesi istenebilecektir. Çocuğun velayetinin kime verileceği hususunda en önemli etken çocuğun üstün mefaatidir.
Yani sağlık, eğitim, ahlak, yaş ve güvenlik gibi unsurlar açısından mahkemece inceleme yapıldıktan sonra müşterek çocuğun hangi tarafta kalması çocuğun daha çok menfaatine olacak ise mahkeme velayeti o kişiye verecektir.
Müşterek çocuğun yaşının küçük (özellikle 0-3 yaş arası) olması durumunda mahkeme velayeti anneye vermeyi tercih etmektedir.
Örnek 1. Yargıtay Kararı
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2004/117 E. 2004/760 K.
“Türk Medeni Kanununun 336/2 maddesi gereğince ortak hayata son verilmişse hakim velayeti eşlerden birine verebilir. Tarafların ayrı yaşadıkları anlaşılmaktadır. Müşterek çocuk 20.09.1999 doğumlu Kemal anne bakım ve şefkatine muhtaçtır. Davanın kabulü ve velayetin anneye verilip, baba ile uygun kişisel ilişki kurulması gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru değildir.”
Örnek 1. Yargıtay Kararı:
Yargıtay’ın 10.12.2007 tarihli başka bir kararında
“… Anne yanında kalmasının çocuğun bedeni fikri,ahlaki gelişmesine engel olacağı yönünde ciddi ve inandırıcı deliller bulunmadığı ve hemen meydana gelecek tehlikelerin varlığı da ispat edilmediği halde ana bakım ve şefkatine muhtaç 2003 doğumlu Melih’in Türk Medeni Kanunu’nun 182, 336/2 maddeleri uyarınca babanın velayetine bırakılması usul ve yasaya aykırıdır.” Şu durumda müşterek çocuğun 2,5 yaşında olması nedeniyle çalışmıyor olmanız çocuğun velayetini almanızı etkilemeyecektir.
Boşanma davası sırasında ve sonrasında tarafınızca talep edilecek ve karşı taraf aleyhine hükmedilecek nafaka ile müşterek çocuğun ihtiyaçları karşılanabilecektir.
Velayet Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Velayetin kimde olduğunu nasıl anlarız?
Mahkemenin velayete ilişkin vermiş olduğu karar, UYAP Vatandaş Portalı üzerinden alınabilir. Bunun yanında velayet kararı veren mahkemenin kaleminden kararın aslı gibidir sureti talep edilebilirsiniz tüm detaylar bu kararda yazılmış olacaktır.
Velayet davasında hâkim çocuğun görüşünü dikkate alir mi?
Açılan velayet davalarında veya boşanma davasında verilecek velayet kararı için hâkim, belli yaşın üstündeki çocukların velayetini düzenlerken çocuğu dinlemeli ve velayet konusundaki görüşünü sormalıdır. Burada önemli olan çocuğun yaşı olup, dinlenme sırasında pedegog duruşmada hazır olmalıdır.
Hangi durumlarda velayet anneye verilmez?
Şunu belirtmek gerekirki cinsiyetten ayrı olarak anne babdan birinin uyuşturucu madde kullanımı, haysiyetsiz hayat sürmesi gibi durumlarda velayet hakkı tehlikeye düşecektir.
Özel bir durum gelişmedikçe velayet anne ve babadan alınmaz. Evlilik birliği devam ettiği sürece velayet hem anne hem de babada kalacaktır. Özel şartlar oluşmadığı sürece bir yetişkin kabul edilmeyen çocuğun hakları, emekleri ne kadar olursa olsun anneanne, babaanne, dede, teyze, amca, hala gibi akrabalara verilmez.
Bir baba çocuğunun velayetini nasıl alır?
Anne küçük, kısıtlı veya ölmüş ya da velayet kendisinden alınmışsa hakim çocuğun menfaatine göre çocuğa bir vasi atar veya velayeti babaya verir. Gaziantepden velayet davası örneğinde küçük J. D.’in annesi 01.05.1996 doğumlu olup küçüktür. Baba ile soybağı tanıma ile kurulduğuna göre, babanın velayeti alma hakkı mevcuttur.
Velayet kaç yaşında çocuğa sorulur?
Kural olarak, boşanma ve velayet davalarında velayet hususunda karar verilirken idrak çağında bulunan çocuğun görüşü alınır. Yargıtay uygulamasında kural olarak 8 yaş ve üzeri çocuklar idrak çağında sayılmaktadır.
Velayeti annede olan çocuğu baba ne kadar görebilir?
Çoğunlukla aile mahkemeleri, ayda 2 gün(hafta sonuna denk gelen 2 gün), okul yarı yıl tatillerinin bir haftası, dini bayramlarda birer gün ve çocuğun yaşı mümkün kılıyorsa yaz aylarında 15 ya da 30 gün çocukla babası arasında görüşmeye yönelik kişisel ilişki kararı vermektedir. Genel uygulama bu olmakla beraber mahkeme özel görüş günleri tayin edebilmektedir.
Anne evlenirse baba velayeti alabilir mi?
Boşanma davalarıyla alakalı en çok cevap aranan sorulardan biri de şu: Anne evlenirse velayet babaya verilir mi? Türk Medeni Kanunu 349’uncu maddesine göre anne ya da babanın bir başkasıyla evlenmesi velayetin kaldırılmasını gerektirmez.
Velayet davasında avukat şart mı?
Kişiler veya avukatları tarafından aile mahkemelerine açılan velayet davası ile ilgili önemli olan bazı noktalar vardır. Velayet davalarında dikkat edilmesi gerekenler söz konusu olduğunda profesyonel avukatlardan yardım almak önemlidir.
Çocuğun velayeti neye göre belirlenir?
Anne babanın boşanması durumunda ise hakimin kararı ile belirlenir. Eğer anne baba evli değillerse çocuğun velayeti anneye aittir. Anne bakamayacak durumda ise veya ölmüş ise velayet babaya yada mahkeme tarafından belirlenen vasiye verilir.
Hangi durumlarda devlet çocuğa el koyar?
Bu sadece aşağıdaki durumlarda yapılır: Gönüllü yardımın (artık) yeterli olmaması veya; velilerin yardım kabul etmek istememesi ve; çocuğun fiziki ve manevi gelişiminin ciddi olarak tehlikede olduğunun araştırma tarafından doğrulanması durumunda.
Geri bildirim: Anlaşmalı Veya Çekişmeli Boşanma Avukatı Gaziantep