TCK MADDE 147 ZORUNLULUK HALİ

Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 147, ceza hukukumuzda zorunluluk hali olarak bilinen önemli bir durumu düzenler. Zorunluluk hali, bir kişinin kendisini veya başkasını ciddi bir tehlikeden korumak amacıyla suç oluşturan bir eylemde bulunması durumunda hukuka aykırılık unsurunun ortadan kalkmasıdır. Bu makalede, zorunluluk hali kavramını detaylandırarak, Gaziantep Avukat Ali Tümbaş’ın da görüşleriyle destekleyerek Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay kararları ışığında inceleyeceğiz.

Zorunluluk Hali Nedir?

Zorunluluk hali, bir kişinin kendisini veya başkasını mevcut ve ciddi bir tehlikeden kurtarmak amacıyla suç teşkil eden bir fiilde bulunması durumunda devreye girer. Bu durum, kişinin eyleminin hukuka aykırılığını ortadan kaldırır ve ceza sorumluluğunu kaldırır. TCK madde 147, zorunluluk halini şu şekilde düzenler:

“Gerek kendisinin gerek başkasının kişisel haklarına veya mallarına yönelik bir tehlikeden korunmak amacıyla, kaçınılmaz bir zorunlulukla işlenen fiiller cezalandırılmaz.”

Zorunluluk Halinin Şartları

Zorunluluk halinin hukuken kabul edilebilmesi için bazı şartların bir arada bulunması gerekir:

1. Gerçek ve Ciddi Bir Tehlike: Tehlikenin gerçek ve ciddi olması gerekir. Hayali veya abartılı tehlikeler zorunluluk haline dayanak oluşturmaz.
2. Kaçınılmazlık: Tehlikeden başka türlü kurtulma imkânının olmaması gerekir.
3. Orantılılık: İşlenen fiilin, tehlike ile orantılı olması gerekir. Tehlikeden korunmak için işlenen fiil, tehlikenin ağırlığı ile orantılı olmalıdır.
4. Kurtarma Amacı: Fiilin tehlikeden korunma amacıyla işlenmiş olması gerekir.

Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay Kararları

Zorunluluk hali, birçok mahkeme kararında tartışılmış ve somut olaylara göre değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, Gaziantep Avukat Ali Tümbaş’ın da vurguladığı üzere, her somut olayda zorunluluk halinin koşulları dikkatle incelenmelidir.

Örneğin, Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 2018/3049 E., 2020/1259 K. sayılı kararı, zorunluluk hali kapsamında değerlendirilmiştir. Bu kararda, sanığın işlediği fiilin, ciddi bir tehlikeden kaçınmak amacıyla ve kaçınılmaz bir zorunlulukla gerçekleştirdiği tespit edilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi’nin bir başka kararında ise, sanığın, saldırıya uğraması üzerine kendini korumak amacıyla gerçekleştirdiği eylemin zorunluluk hali kapsamında değerlendirildiği ve ceza verilmediği görülmektedir (Gaziantep BAM, 2019/452 E., 2020/785 K.).

Gaziantep Avukat Ali Tümbaş’ın Görüşleri

Gaziantep Avukat Ali Tümbaş, zorunluluk hali ile ilgili olarak şunları söylemektedir: “Zorunluluk hali, hukuka aykırılık unsurunu ortadan kaldıran önemli bir durumdur. Ancak, her olay kendi içinde değerlendirilmelidir ve zorunluluk halinin şartlarının tam olarak sağlanıp sağlanmadığı titizlikle incelenmelidir. Özellikle Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay kararları, bu konuda yol gösterici niteliktedir.”

Zorunluluk Halinin Hukuki Sonuçları

Zorunluluk hali durumunda, işlenen fiil hukuka aykırı olmaktan çıkar ve ceza sorumluluğu ortadan kalkar. Ancak, bu durumun tespiti ve ispatı her zaman kolay değildir. Gaziantep Avukat Ali Tümbaş, bu konuda hukuki yardım almanın önemine dikkat çekerek, “Zorunluluk hali iddiası ile ilgili olarak mutlaka uzman bir avukattan destek alınmalıdır,” demektedir.

Sonuç

TCK madde 147, zorunluluk hali kavramını düzenleyerek, bazı durumlarda işlenen fiillerin hukuka aykırılığını ortadan kaldırır. Ancak, bu durumun kabul edilebilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay kararları, bu konuda önemli rehberlik sağlar. Gaziantep Avukat Ali Tümbaş’ın da belirttiği gibi, zorunluluk hali iddiası olan durumlarda uzman bir avukattan destek almak büyük önem taşır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Zorunluluk hali nedir?

• Zorunluluk hali, kişinin kendisini veya başkasını ciddi bir tehlikeden korumak amacıyla suç teşkil eden bir eylemde bulunması durumunda hukuka aykırılığın ortadan kalkmasıdır.

2. Zorunluluk hali hangi şartlarda kabul edilir?

• Gerçek ve ciddi tehlike, kaçınılmazlık, orantılılık ve kurtarma amacı şartlarının sağlanması gerekir.

3. Zorunluluk hali iddiasında bulunmak için ne yapmalıyım?

• Bu konuda uzman bir avukattan destek almanız önemlidir.

4. Zorunluluk hali durumunda ceza verilir mi?

• Zorunluluk hali koşulları sağlandığında ceza sorumluluğu ortadan kalkar.

5. Bölge Adliye Mahkemesi kararları zorunluluk hali konusunda nasıl bir rehberlik sağlar?

• Bölge Adliye Mahkemesi kararları, zorunluluk hali durumlarında yol gösterici nitelikte kararlar içerir.

6. Zorunluluk hali ile meşru müdafaa arasındaki fark nedir?

• Meşru müdafaa saldırıya karşı savunmayı, zorunluluk hali ise tehlikeden kaçınmak için yapılan eylemi kapsar.

7. Zorunluluk hali ile ilgili Yargıtay kararları var mı?

• Evet, Yargıtay birçok kararında zorunluluk hali kavramını incelemiştir.

8. Gaziantep Avukat Ali Tümbaş zorunluluk hali konusunda ne düşünüyor?

• Ali Tümbaş, zorunluluk hali iddiasının dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini vurguluyor ve bu konuda uzman desteği almanın önemine işaret ediyor.

9. Zorunluluk hali her durumda kabul edilir mi?

• Hayır, zorunluluk halinin kabulü için belirli şartların sağlanması gereklidir.

10. Zorunluluk hali savunmasında başarılı olmak için ne yapmalıyım?

• Uzman bir avukattan hukuki destek almak en önemli adımdır.

Kaynakça

• Türk Ceza Kanunu
• Yargıtay Kararları
• Bölge Adliye Mahkemesi Kararları

Not: Bu makale bilgi amaçlıdır. Hukuki konularda profesyonel bir avukattan destek almanız önerilir.