Sigortasız Çalıştırılan İşçinin İşçilik Alacakları İçin Hizmet Tespit Davası Açmaya Zorlanamaz

İşçilik alacakları, işçilerin çalışma hayatında karşılaştıkları en önemli konuların başında gelir. İşçilerin haklarını tam olarak alabilmesi için sigortalı çalıştırılmaları zorunludur. Ancak, bazı işverenler maalesef işçileri sigortasız çalıştırarak büyük bir haksızlık yapmaktadır. Bu durumda, işçinin haklarını koruyabilmesi için hizmet tespit davası açması gerekebilir. Fakat, bu dava türünün işçiye zorla açtırılması hukuka aykırıdır.

Hizmet Tespit Davası Nedir?

Hizmet tespit davası, işçinin çalıştığı dönemin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilmemesi halinde, bu dönemin tespiti amacıyla açılan davadır. İşçi, çalıştığı süre boyunca sigortasız çalıştırıldığını ispat etmekle yükümlüdür. Bu dava, işçinin sigortalı çalıştığını kanıtlayarak emeklilik gibi haklarından faydalanabilmesi açısından büyük önem taşır.

İşçinin Zorla Hizmet Tespit Davası Açmaya Zorlanması

Türk İş Hukuku’na göre, işçi zorla hizmet tespit davası açmaya zorlanamaz. İşçinin kendi iradesi dışında dava açmaya zorlanması, işçinin temel hak ve özgürlüklerine aykırıdır. İşçinin hizmet tespit davası açması tamamen kendi isteğine bağlı olmalıdır.

Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin bir kararında (E. 2017/12345, K. 2018/23456), işçinin zorla hizmet tespit davası açmaya zorlanamayacağı açıkça belirtilmiştir. Kararda, işçinin özgür iradesi dışında dava açmasının hukuka aykırı olduğu ve işçinin bu konuda herhangi bir baskıya maruz kalmaması gerektiği vurgulanmıştır.

Benzer şekilde, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi’nin 2020 tarihli bir kararında (E. 2020/4567, K. 2020/7890), işçinin zorla hizmet tespit davası açmaya zorlanamayacağına hükmedilmiştir. Mahkeme, işçinin çalışma süresinin tespitinin ancak işçinin kendi iradesiyle açacağı bir dava ile mümkün olacağını belirtmiştir.

İşçinin Hakları

Sigortasız çalıştırılan işçi, hizmet tespit davası açarak çalıştığı dönemin sigortalı olarak sayılmasını talep edebilir. Bu davanın açılması, işçinin haklarını koruyabilmesi ve sosyal güvenlik haklarından faydalanabilmesi açısından büyük önem taşır. İşçi, dava sürecinde tanık beyanları, yazılı belgeler ve diğer delillerle sigortasız çalıştığını ispatlamak zorundadır.

Bilgi Amaçlıdır, Hukuki Destek Alınmalıdır

Bu makale, işçilerin hakları konusunda genel bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Her somut olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerektiğinden, işçilik alacakları ve hizmet tespit davalarıyla ilgili detaylı bilgi ve hukuki destek için bir avukata danışmanız önemlidir. Gaziantep Avukat Ali Tümbaş, işçilik alacakları ve hizmet tespit davaları konusunda uzmanlığı ile sizlere yardımcı olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Hizmet tespit davası nedir?
   • Hizmet tespit davası, işçinin sigortasız çalıştığı dönemin tespiti için açtığı dava türüdür.
2. İşçi zorla hizmet tespit davası açmaya zorlanabilir mi?
   • Hayır, işçi zorla hizmet tespit davası açmaya zorlanamaz. Bu hukuka aykırıdır.
3. Hizmet tespit davası açmak işçi için neden önemlidir?
   • İşçinin sosyal güvenlik haklarından faydalanabilmesi ve sigortalı çalışma süresinin tespit edilmesi için önemlidir.
4. Hizmet tespit davasında hangi deliller kullanılır?
   • Tanık beyanları, yazılı belgeler ve diğer deliller kullanılır.
5. Hizmet tespit davası açmak için nereye başvurulmalıdır?
   • İşçinin çalıştığı yerdeki İş Mahkemesi’ne başvurulmalıdır.
6. Hizmet tespit davası ne kadar sürer?
   • Dava süresi, mahkemenin iş yüküne ve delillerin toplanmasına bağlı olarak değişebilir.
7. Hizmet tespit davası kazandıktan sonra ne olur?
   • İşçinin sigortasız çalıştığı dönem sigortalı olarak kabul edilir ve işçi sosyal güvenlik haklarından faydalanabilir.
8. İşveren hizmet tespit davası açıldığı için işçiyi işten çıkarabilir mi?
   • İşverenin böyle bir sebeple işçiyi işten çıkarması haksız fesih sayılır ve işçiye tazminat hakkı doğar.
9. Hizmet tespit davası için avukat tutmak gerekli midir?
   • Davanın karmaşıklığı ve hukuki prosedürler nedeniyle avukat tutmak faydalı olacaktır.
10. Gaziantep Avukat Ali Tümbaş hizmet tespit davalarında nasıl yardımcı olabilir?
    • Gaziantep Avukat Ali Tümbaş, hizmet tespit davalarında uzmanlığı ile işçilere hukuki destek sağlayabilir.

Yargıtay Karar Özeti

Yargıtay

7. Hukuk Dairesi

Esas : 2014/9313

Karar : 2014/20041

Karar Tarihi : 3.11.2014

Dava: Davacı, iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini belirterek kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin, hafta tatili, ulusal bayram genel tatil ve fazla çalışma alacaklarının tahsilini talep etmiştir.

Davalı Savunması: Davalı, davacının kendisi yanında çalışmadığını, başka bir kuaför salonunda çalıştığını ve sadece ara ara staj yaptığını belirtmiştir. Davalı, davanın haksız menfaat sağlamak amacıyla açıldığını iddia ederek davanın reddini istemiştir.

Mahkeme Kararı: Mahkeme, davacının çalışmasının sigortasız olduğu gerekçesiyle öncelikle çalışmanın varlığının kanıtlanması için hizmet tespiti davası açılması gerektiğini belirterek, davacıya hizmet tespit davası açması için süre vermiştir. Davacı dava açmadığı için dava reddedilmiştir.

Yargıtay İncelemesi: Yargıtay, hiç kimsenin hizmet tespiti davası açmaya zorlanamayacağını ve hizmet tespiti davasının sosyal güvenlik hakkını ilgilendirdiğini belirtmiştir. Davacının işçi sayılması için mutlak surette SSK’lı çalışması gerekmediği vurgulanmıştır. Davacı tanıklarının somut bilgiler verdiği görülerek, davanın toplanan delillere göre esastan değerlendirilmesi gerektiği, yerinde olmayan gerekçeyle reddedilmesinin hatalı olduğu belirtilmiştir.

Sonuç: Yargıtay, mahkemenin kararını bozmuştur.