Gaziantep Ali Tümbaş Avukatlık Ofisi olarak, bu yazımızda sizlere işçinin yıllık izninin kullandırılmamasının sonuçlarına ilişkin detaylı bilgiler sunacağız.
İş Kanunu, işçilere yıllık ücretli izin hakkı tanımaktadır. Bu hak, işçinin dinlenmesi, sağlığını koruması ve verimliliğini artırması açısından büyük önem taşır. Ancak bazı durumlarda işverenler, işçilerin yıllık izinlerini kullanmalarına engel olabilir veya iznin kullandırılmasını erteleyebilir. Bu durumun işçi ve işveren açısından doğurabileceği sonuçlar nelerdir? İşte bu yazıda, işçinin yıllık izninin kullandırılmamasının sonuçlarını ele alacağız.
Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve Kullanımı
İş Kanunu’nun 53. maddesine göre, işçilere en az bir yıl çalışmış olmaları şartıyla yıllık ücretli izin hakkı tanınır. Bu izin süresi, işçinin kıdemine göre değişiklik gösterir:
- 1-5 yıl arası kıdemi olan işçilere en az 14 gün,
- 5-15 yıl arası kıdemi olan işçilere en az 20 gün,
- 15 yıl ve üzeri kıdemi olan işçilere en az 26 gün izin verilir.
18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük işçilere ise kıdemlerine bakılmaksızın en az 20 gün izin verilir.
Yıllık İznin Kullandırılmaması Durumunda İşçinin Hakları
Yıllık iznin kullandırılmaması, işçi açısından çeşitli hakları doğurur. İş Kanunu’nun 59. maddesi uyarınca, yıllık iznini kullanmayan işçiye, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte kullanılmayan izin sürelerine ait ücretler ödenir. Bu ücret, işçinin en son aldığı brüt ücret üzerinden hesaplanır ve işçiye ödenir.
İş Sözleşmesi Sona Eren İşçinin Yıllık İzin Ücreti Nasıl Hesaplanır? Tıklayınız.
İş hukuku kapsamında, iş sözleşmesi sona eren işçinin yıllık izin ücreti, işçinin çalıştığı süre boyunca hak ettiği ancak kullanmadığı yıllık izinlerin ücret olarak ödenmesiyle ilgilidir. Bu ödeme, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Peki, bu hesaplama nasıl yapılır?
Örneğin, aylık brüt ücreti 9000 TL olan ve kullanmadığı 20 gün yıllık izin hakkı bulunan bir işçinin yıllık izin ücreti şu şekilde hesaplanır:
9000 TL / 30 gün = 300 TL (Günlük Brüt Ücret)
300 TL * 20 gün = 6000 TL (Toplam Yıllık İzin Ücreti)
Ayrıca, işçi, kullanılmayan yıllık izin süresi için işverene karşı dava açma hakkına sahiptir. Bu durumda, işçinin yıllık izin ücretini alabilmesi için zamanaşımı süresi 5 yıldır.
Yargıtay Kararları ve Örnekler
Yargıtay, yıllık izinlerin kullandırılmaması durumunda işçilerin haklarını koruyan çeşitli kararlar almıştır. İşte bu kararlardan bazıları:
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 2015/33667 E., 2017/8352 K., 10.05.2017 T.
Bu karara göre, işçinin yıllık izinlerini kullanmasına izin vermeyen işveren, işçiye bu izin sürelerine ait ücretleri ödemek zorundadır. Ayrıca, işverenin işçinin yıllık izin haklarını kullanmasını engellemesi, iş ilişkisinde güven zedeleyici bir durum olarak değerlendirilir.
Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 2016/15033 E., 2018/12456 K., 22.05.2018 T.
Bu kararda ise, işverenin işçinin yıllık izinlerini kullandırmaması halinde işçiye izin sürelerine ait ücretleri ödemesi gerektiği vurgulanmıştır. Ayrıca, yıllık izin hakkının işçinin dinlenme hakkı olduğu ve işverenin bu hakkı engellemesinin işçinin verimliliğini olumsuz etkilediği belirtilmiştir.
Sonuç
İş Kanunu’nun işçilere tanıdığı yıllık izin hakkı, işçilerin dinlenmesi ve sağlıklarının korunması açısından büyük önem taşır. İşverenlerin, işçilerin bu hakkını kullanmalarına engel olmaması gerekir. Aksi halde, işçilerin yıllık izin ücretlerini talep etme ve dava açma hakları bulunmaktadır. Yargıtay kararları da bu konuda işçilerin haklarını koruyucu niteliktedir.
Kaynaklar:
- İş Kanunu
- Yargıtay Kararları
Bu makale bilgilendirme amacı taşımaktadır. Detaylı bilgi için Gaziantep Avukatlık Ofisimizden destek alabilirsiniz.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Yıllık izin nedir ve nasıl belirlenir?
Yıllık izin, çalışanların dinlenmesi için kanunen tanınan ücretli bir izindir. İş Kanunu’na göre, bir iş yerinde en az bir yıl çalışan işçiler yıllık izin hakkına sahiptir. İzin süresi, işçinin kıdemine göre belirlenir ve en az 14 gün ile başlar.
İşveren, işçinin yıllık iznini kullandırmak zorunda mı?
Evet, işveren işçinin yıllık iznini kullandırmak zorundadır. İş Kanunu’na göre işveren, işçinin yıllık izin hakkını engelleyemez ve iznin kullandırılmaması işverenin sorumluluğundadır.
İşçi, yıllık iznini kullanmadığı takdirde ne yapabilir?
İşçi, yıllık iznini kullanmadığı takdirde bu durumu işverene yazılı olarak bildirmeli ve iznin kullandırılmasını talep etmelidir. İşveren bu talebi yerine getirmezse, işçi yasal yollara başvurabilir.
Yıllık iznini kullanmayan işçinin hakkı zamanaşımına uğrar mı?
Evet, yıllık izin hakkı zamanaşımına tabidir. İş Kanunu’na göre işçi, iznin hak edildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde bu hakkını kullanmazsa, izin hakkı zamanaşımına uğrar.
Yıllık iznini kullanmayan işçiye ne tür tazminatlar ödenir?
İşçinin yıllık iznini kullanmaması durumunda işverenden izin ücretini talep edebilir. Bu ücret, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanarak ödenir.
Yıllık izin hakkını kullanmayan işçi, işten ayrıldığında ne olur?
İşçi, işten ayrıldığında kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretlerini işverenden talep edebilir. İşveren, bu ücretleri işçiye ödemek zorundadır.
İşveren, işçiye yıllık iznini kullandırmıyorsa ne gibi cezalarla karşılaşır?
İş Kanunu’na göre, işverenin yıllık izin kullandırmaması durumunda idari para cezası uygulanabilir. Ayrıca işçi, işveren aleyhine dava açarak maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Yıllık izin süresi işçinin rızasıyla bölünebilir mi?
Yıllık izin süresi, işveren ve işçinin mutabakatıyla bölünerek kullanılabilir. Ancak iş Kanunu’na göre izin süresinin en az 10 günü kesintisiz olarak kullandırılmak zorundadır.
Yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır?
Yıllık izin ücreti, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İzin süresince işçiye ödenecek ücret, işçinin normal çalışma dönemi ücreti ile aynıdır.
Yıllık izin kullandırılmaması işçinin iş akdini feshetmesi için haklı sebep oluşturur mu?
Evet, yıllık izin hakkının kullandırılmaması işçi için haklı fesih sebebi oluşturur. İşçi bu durumu gerekçe göstererek iş akdini feshedebilir ve kıdem tazminatı talep edebilir.
Bir yanıt yazın