İşverenin İş Kazası Durumunda Yükümlülükleri
İş kazası durumunda, işverenin ve işçinin ayrı ayrı yerine getirmeleri gereken görevler olduğunu belirtmiştik. İşveren tarafından iş kazasında yapılması gerekenler;
- İş kazası 2 iş günü içinde bölge müdürlüğüne bildirilmelidir.
- SGK 3 iş günü içerisinde durumdan haberdar edilmelidir.
İşçinin İş Kazası Durumunda Yükümlülükleri
İş kazası geçirildiğinde, işçinin konu ile alakalı talep edebileceği hakları mevcuttur. Bu nedenle kaza geçirildikten hemen sonra, iş kazası halinde yapılması gerekenler şöyledir;
- Sağlık testleri yapılır,
- Kolluk birimleri haberdar edilir,
- Kaza raporu düzenlenir,
- SGK haberdar edilir ve müfettişler durumu inceler,
- Bölge müdürü durumu incelemek için müfettiş gönderir.
Durumun iş kazası olduğu rapor edilirken, iki kişinin de orada tanık olarak bulunması gerekmektedir. İş kazası sonrasında, SGK durumu iş kazası olarak nitelendirmezse, yeniden SGK’ya ve işverene karşı dava açılabilir.
İŞ KAZASI SONRASI YAPILMASI GEREKENLER ve İŞ KAZASI SONUCU AÇILACAK TAZMİNAT DAVALARI
İş kazasının meydana gelmesi halinde;
-İşyeri kaza raporunun düzenlenmesi gerekir. İşyeri kaza raporu, kazanın oluş biçiminin anlatıldığı ve en az iki şahit (şahitlerin adı-soyadı, T.C. kimlik numaraları yazılmalı) tarafından altı imzalanmış tutanak şeklinde düzenlenmelidir.
-Kazanın, bağlı bulunulan kolluk birimine bildirilmesi (Emniyet, Jandarma) gerekir.
-Kazanın, bağlı bulunulan sosyal güvenlik kurumuna bildirilmesi gerekir.
İş kazasının meydana gelmesi halinde; bu işlemleri yapmak zorunda olan şahıslar görevlerini yerine getirmedikleri takdirde haklarında tahkikat başlatılabilecek ve şahsi sorumluluklarına gidilebilecektir.
İş Kazası Sonucu Oluşacak Hukuki İşleyiş ve Açılacak Davalar
-İş kazasının meydana gelmesi sonucu işçinin yaralanması veya ölümü hallerinde ilgili kolluk birimi ve cumhuriyet savcılığı tarafından gerekli soruşturma yapılarak ilgililer hakkında ceza davası açılacaktır.
-İş kazası sonrası işçinin yaralanması halinde kendisi, ölümü halinde mirasçıları tarafından maddi tazminat ve manevi tazminat davaları açılabilecektir.
-İş kazası sonrası sosyal güvenlik kurumu tarafından ödenmiş bedeller bulunması halinde; sosyal güvenlik kurumu tarafından, kazada kusuru bulunanlara (işveren, üçüncü kişi, işçi) karşı bu bedellerin iadesi amaçlı rücu davası açılabilmektedir.
-İş kazasının sosyal güvenlik kurumuna bildirilmesine rağmen sosyal güvenlik kurumu tarafından iş kazası olarak kabul edilmemiş olması halinde, iş kazasının tespiti davası açılmalıdır.
İş Kazası Sonucu Açılacak Tazminat Davaları
İş kazası sonrası işçinin yaralanması (cismani zarar görmesi) halinde kendisi, ölümü halinde mirasçıları tarafından;
-Manevi tazminat davası,
-Ölümü halinde, cenaze giderlerine ilişkin maddi tazminat davası,
-Ölümü halinde, ölenin desteğinden yoksun kalanların uğradıkları zararların tazmini amaçlı maddi tazminat davası,
-Tedavi giderlerine ilişkin maddi tazminat davası,
-Kazanç kaybı nedeniyle maddi tazminat davası,
-Geçici iş göremezlik nedeniyle maddi tazminat davası,
-Sürekli iş göremezlik nedeniyle maddi tazminat davası,
-Ekonomik geleceğin sarsılması nedeniyle maddi tazminat davası açılabilir.
Maluliyet Oranı Nasıl Belirlenir?
Kaza SGK’ya bildirildikten sonra işçi maluliyet oranının tespiti amacıyla Meslek Hastalıkları Hastanesi’ne sevk edilir. Sağlık kurulu kaza nedeniyle iş gücünün ne kadar azaldığını yani maluliyet oranını tespit eder (Tespit Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği’nin ekleri doğrultusunda yapılır). İşçi, sağlık kurulu kararına karşı kurum bünyesindeki Yüksek Sağlık Kurulu’na itirazda bulunabilir. Buradan sonuç alamazsa iş mahkemesinde maluliyet oranının tespiti için dava açabilir.
İş Kazası Tazminat Hesaplama Nasıl Yapılır?
SGK’nın belirlediği maluliyet oranı kadar iş gücü kaybedildiği gözetilerek PMF tablolarına göre işçinin ortalama 70 yaşına kadar kaybettiği gelir, kusur oranı da dikkate alınıp hesaplanır. Maluliyet oranı % 20 ve işverenin kusur oranı % 50 olduğu bir durumda; işçinin aldığı ücret üzerinden 70 yaşına kadar elde edebileceği gelir hesaplanıp elde edilen değer %20 ve %50 ile çarpılarak işçinin alacağı tazminat hesaplanır (Tazminat hesaplamanın genel hatları verilmiştir, aktif ve pasif dönem ayrımı, baliğ katsayısı, iskonto katsayısı gibi teknik detaylara yer verilmemiştir).
Destekten yoksun kalma tazminatında da vefat eden işçinin yaşasaydı elde edebileceği gelir üzerinden benzer bir hesaplama yapılmaktadır. Manevi tazminat hesabının belirli bir yöntemi bulunmamaktadır. Tarafların ekonomik durumu, yaşları, kazanın oluş şekli vb. kriterler dikkate alarak vicdani kanaate uygun bir tazminata hükmedilecektir.
İşveren Geçici İş Göremezlik Ödeneğini Maaştan Kesebilir
İşçi raporlu olduğu gün kadar geçici iş göremezlik maaşına hak kazanır. İşveren SGK’nın ödediği bu tutarı işçinin maaşından kesebilir. Yani işverenin ödediği tutarla SGK’nın ödediği geçici iş göremezlik maaşı toplamda işçinin aylık normal ücreti kadar olmalıdır.
Bu konu hakkında benzer makaleler için tıklayın