ÇOCUĞUN VELAYETİ
“Çocuğun Velayeti; temelde küçüklerin ve istisnai durumlarda kısıtlıların korunmasını sağlamak amacıyla ana babaların çocukları ve malları üzerinde sahip oldukları görev ve hakların bütünü olarak tanımlanır.
Velayet hakkı sadece anne ve babaya aittir ve başkasına devredilemez. Bu hak, soy bağına dayalıdır ve yalnızca çocuklarla ilgilidir. Türk Medeni Kanunu’nun 335. maddesine göre, reşit olmayan çocuklar (bazen ergin çocuklar da dahil) velayete tabidir. Velayetin kullanımı konusunda anne ve baba işbirliği yapar.”
VELAYET KİMDE KALACAK
“Boşanma davasında müşterek çocuğun velayetinin alınmasında dikkate alınması gereken konular, Türk Medeni Kanunu’nun 4721 sayılı maddesi 336’ya göre belirlenir. Bu maddeye göre, ortak yaşam sona erdiğinde veya ayrılık gerçekleştiğinde, mahkemeler çocuğun velayetini eşlerden birine verebilir.
Çocuğun velayetinin kime verileceğini belirlemede en önemli faktör, çocuğun üstün çıkarıdır. Mahkeme, sağlık, eğitim, ahlak, yaş ve güvenlik gibi unsurları göz önünde bulundurarak çocuğun en fazla çıkarına hizmet edecek tarafı seçecektir.”
Genel olarak en çok anlaşmazlık 5 Yaş altı çocuğun velayetinin kimd ekalacağı ile ilgili olup bu konuda detaylı makalemizi inceleyebilirsiniz. TIKLAYINIZ
VELAYET HAKKI
Türk Medeni Kanuna göre, velayet sahibi anne babanın başkası ile evlenmesi halinde, eşler, ergin olmayan üvey çocuğuna da özen göstermekle yükümlü tutulmuşlardır.
.
“Bu yükümlülüğün ihlal edilmesi halinde evlilik birliği temelinden sarsılması sebebi sayılabileceği gibi, velayete sahip anne babanın ihlali önlemedeki başarısızlığı velayet hakkının kaldırılması sebebi de sayılabilir.”.
.
Velayet, çocuğun ergin olması, velayetin hakkına sahip kişinin vefat etmesi, velayet hakkının kaldırılması, boşanma halinde velayet hakkının bırakılmaması durumlarında da sona erer..
.
Velayet, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olup Başkasına devri mümkün olmadığı gibi velayet hakkından feragat edilmesi de mümkün değildir. Velayet yasal nedenler olmadıkça anne ve babadan alınamaz..
Hukuk Genel Kurulu, gerekçesinde,”… davalı annenin sekiz yaşındaki müşterek çocuğun gelişimi için önemli olmasına rağmen babası ile görüşmesini engelleyerek, velayet hakkını kötüye kullanmıştır” dedi…
Boşanma Davalarında Ortak Velayet Nedir ve Şartları Nelerdir ?
Ortak velayet, boşanma davaları sırasında çocukların ebeveynler arasında eşit bir şekilde paylaşıldığı bir velayet düzenidir.
Bu, çocuğun hem annesiyle hem de babasıyla düzenli ve sürekli bir ilişkisi olduğu anlamına gelir. Ancak, ortak velayet, belirli şartların yerine getirilmesine bağlıdır ve her durumda uygulanamayabilir.
Genel olarak, ortak velayetin uygulanabilmesi için aşağıdaki şartlar göz önüne alınabilir:
Çocuğun İyi Niyetli Ebeveynlerin Sorumluluğuna Güvenilir: Mahkeme, çocuğun her iki ebeveynin de çocuğun iyi niyetli ve sorumlu bir şekilde bakabileceğine inanır.
Ebeveynler Arasındaki İşbirliği ve İletişim: Ebeveynlerin, çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi konusunda işbirliği yapma ve iletişim kurma kapasiteleri olmalıdır. Ebeveynler arasındaki olumlu ilişkiler, çocuğun çıkarlarına daha fazla hizmet eder.
Coğrafi Yakınlık: Ebeveynlerin coğrafi olarak yakın yaşaması, ortak velayetin uygulanabilirliğini artırabilir. Çocuğun iki ebeveyni arasında kolayca seyahat edebilmesi ve her iki ebeveynin de çocuğa düzenli erişim sağlayabilmesi önemlidir.
Çocuğun İyi Niyetli Olması: Çocuğun kendisi, ebeveynlerle birlikte olma arzusunda olmalı ve bu, mahkeme tarafından göz önüne alınabilir.
Ebeveynlerin İyi Niyetli Olması: Ebeveynlerin birbirlerine karşı iyi niyetli ve işbirliği içinde olmaları, çocuğun iyi niyetli bir şekilde büyümesine yardımcı olabilir.
Yargı bölgesine ve özel koşullara bağlı olarak, mahkeme, çocuğun en iyi çıkarlarına hizmet etmek için diğer şartları veya gereklilikleri de göz önüne alabilir. Ebeveynler arasındaki anlaşmazlık durumunda, mahkeme çocuğun çıkarlarını göz önünde bulundurarak bir velayet düzeni belirler.
Velayet Davaları Sıkça Sorulan Sorular
Velayet davasında önemli olan çocuğun yararıdır. İnceleme konusu yapılan husus çocuğun annenin mi , babanın mı yanında bedensel ve ruhsal gelişimini daha iyi sağlayacağıdır?
Bu bağlamda velayeti alacak tarafın gelir durumundan çok çocuğa nasıl bakacağı önemlidir. Dolayısıyla çalışmayan ve geliri olmayan kadına velayet verilir mi sorusunun cevabı da evet olabilmektedir.
Kadın çalışmıyor olsa dahi boşanma sebebi ile yoksulluğa düşecekse kendisi için yoksulluk nafakası çocuğu için de iştirak nafakası talep edebilir.
- Annenin çocuğu istemediği durumlarda velayet anneye verilmez babaya verilir.
- Annenin Çocuklara Karşı Şiddet Uygulaması (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2016/2170 Esas, 2017/7272 Karar sayılı dosyası)
- Annenin Ahlaka Uygun Olmayan Yaşam Tarzı Olduğu İddiası (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2018/5593 Esas, 2018/13599 Karar sayılı dosyası)
- Annenin Çocukları İhmal Etmesi (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2016/16629 Esas, 2017/1767 Karar Sayılı dosyası)
- Annenin akıl hastası olması, çocuğa karşı şiddet uygulaması, kötü alışkanlıkları olması, haysiyetsiz hayat sürmesi gibi
Yukarıda değinildiği üzere ;
- Annenin çocuğu istemediği durumlarda velayet anneye verilmez babaya verilir.
- Annenin Çocuklara Karşı Şiddet Uygulaması (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2016/2170 Esas, 2017/7272 Karar sayılı dosyası)
- Annenin Ahlaka Uygun Olmayan Yaşam Tarzı Olduğu İddiası (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2018/5593 Esas, 2018/13599 Karar sayılı dosyası)
- Annenin Çocukları İhmal Etmesi (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 2016/16629 Esas, 2017/1767 Karar Sayılı dosyası)
- Annenin akıl hastası olması, çocuğa karşı şiddet uygulaması, kötü alışkanlıkları olması, haysiyetsiz hayat sürmesi gibi annelik görevinin yerine getirilmemesi…
Velayetin kime verileceği konusunda aile mahkemesi hakiminin kararını etkileyen önemli kriterlerden birisi çocuğun yaşıdır. Kural olarak anne bakımını muhtaç olan bebekler / çocuklar anneden alınıp babaya verilmesi uygun değildir.
Yaş kriterine göre velayet ile ilgili husus şu şekildedir;
- 0–3 yaş arası çocukların anne bakımına ve şefkatine muhtaç olduğu kabul edilir. Bu yaş aralığındaki çocuklar için annenin yaşam tarzı, gelir durumu gibi konuların önemi yoktur.
- 0-7 yaş arası çocukların daha az anne bakım ve şefkatine ihtiyaç duyması nedeniyle çocuk belli durumlarda anneden alınıp babaya verilebilir. Annenin çocuğa bakmaktan aciz olması, haysiyetsiz hayat sürmesi, uyuşturucu madde bağımlılığı ya da çocuğun sağlığına zarar vermesi gibi durumlarda velayet babaya verilir.
- 6–12 yaş arası çocukların velayetinin kime verileceği konusundaki kararda tarafların çocuğa sunacağı maddi imkânlar daha fazla etkilidir. Çocuğun düşüncesi de uzman pedagog vasıtası ile alınır. Ancak hâkim çocuğa daha iyi bir hayat sunacak olanakları sağlayan tarafa velayeti verecektir.
- 12 yaş üzeri çocukların kendilerini ifade edebildikleri kabul edildiğinden çocuğun kararı velayetin kime verileceğini belirler. (Tabi diğer etkenler de göz önünde bulundurulur) Gaziantep Avukat
Boşanma davasının sonucunu belirleyen en büyük etken hangi tarafın daha çok kusurlu olduğudur. Bu genel kavramdan yola çıkarak Aldatma fiili kişiyi ağır kusurlu hale getireceği için boşanma davasında çocuğun velayetinin karşı tarafa geçmesinde de dikkate alınmaktadır.
Nihayetinde evlilik birliği devam ederken eşini aldatan kişi haysiyetsiz hayat sürdüğü ortada olup çocuğun velayeti bir aksilik olmaz ise kendisine verilmeyecektir.
Velayeti alan anne tekrar evlenmiş olmasının tek başına velayetin değiştirilmesi için yeterli olmadığı. Yine burada üzerine durulan husus çocuğun menfaati olacaktır.
Velayet düzenlenirken çocukların menfaatleri gözetilir.
Yaşı küçük ve anne bakımına muhtaç çocukların velayeti genel olarak anneye verilir. Sadece alkol kullanmak velayetin alınmasına engel bir durum değildir.
Mahkemece ; çocukların yararları gözetilerek ve tüm hususlar bir arada değerlendirilerek hüküm kurulacaktır.
Çocuğun Velayetinde Her Zaman Karar Hakimindir
Hakimin dikkat ettiği diğer faktörler çocuğun kararından tabiki daha önemli olabilir.
Örneğin 7 yaşındaki bir çocuğun 3 kardeşi olduğunu düşünelim. 3 kardeşin velayetinin, yaşlarından dolayı anneye verildiğini varsaydığımızda çocuk babasıyla kalmak istediğini ifade etse dahi 7 yaşındaki çocuğun kardeşlerinden ayrı kalması onu kötü etkileyeceği için onun velayeti de anneye verilebilir. Gaziantep Avukat
Çocuğun velayet hakkı yalnızca anneye ve babaya verilmektedir. Annenin ve babanın vefat etmesi halinde çocuğun üstün yararı ve menfaatine göre çocuğa bir vasi tayin edilecektir.
Psikolojisi bozulmuş anne / baba rahatsızlığından dolayı çocuğun kişisel ve psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyecek davranışlarda bulunuyor ve bakımını ihmal ediyor, çocukla ilgilenmiyor ise velayet hakkı diğer ebeveyne verilecektir. Mahkeme çocuğun üstün menfaatine göre velayete karar verecektir.
Velayet hakkı yalnızca anne ve babaya aittir. Anne ve baba çocuğun bakımını ihmal ediyor yveya anne ve baba vefat etmiş ise dede / nene kendisinin vasi olarak atanmasını talep edebilir. Velayet hakkı yalnızca anne ve babada olduğundan velayet hakkı bulunmamaktadır.
Mahkemenin velayete ilişkin vermiş olduğu karar, UYAP Vatandaş Portal üzerinden alınabilir. Bu evrak doğrudan E-devlette yer almaz, Uyap portal da yer alır.
Velayetin Belirlenmesindeki Kriterler Nelerdir?
Müvekkillerimizin Hukuki Sorunlarının Çözülmesine Yardımcı Olmaya Kararlıyız
Velayet Davası Açma Ücreti 2023
2023 yılında 11.600,00 TL’dir.
Şu anki tarifelere göre velayet davası açma ücreti 11.600 TL olarak belirlenmiştir. Bu ücret, davanın yargılaması için mahkemeye ödenmesi gereken resmi masraflar hariçtir.
Velayet davaları, çocukların geleceği ve ebeveynlerin hakları açısından son derece önemli olduğundan, bu ücretin ödenmesi gereklidir. Ancak unutmayın ki hukuki süreçlerde ücretler ve masraflar zaman zaman güncellenebilir, bu nedenle davanızı açmadan önce güncel ücretleri ve yasal gereklilikleri dikkatlice araştırmak önemlidir.