Günümüzde eşler hangi sebepler ile boşanmaktadır?
Boşanma süreci ;Türk Hukuk sisteminde boşanmaya ilişkin mevcut hukuksal düzenlemeler Avrupa ülkelerinden farklı değildir. Öncelikle ve önemle belirtmek gerekir ki; hukuk sistemimizde boşanma, ancak Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen sebeplerin varlığı halinde, hâkimin karar vermesiyle mümkün olmaktadır. Türk Medeni Kanunu boşanma nedenlerini özel ve genel olmak üzere ikiye ayırmıştır. Bu ayrımın temelini ise; boşanma nedeninin açık, somut ve kesin bir şekilde Türk Medeni Kanunu’nda belirtilip belirtilmemesi oluşturmaktadır.
Genel boşanma nedenleri kanunda düzenlenmiş fakat tam olarak nelerin bu sınıfa girip girmediğinin takdirinin hâkime bırakılmıştır. Türkiye boşanma davası açanların %90′nı genel boşanma nedenine dayanarak boşanma davası açmaktadır. Genel boşanma nedeni ise Türk Medeni Kanunu’nda evlilik birliğinin temelinden sarsılması olarak açıklanmıştır…
Özel boşanma sebepleri ise; Türk Medeni Kanunu‘nda açık ve kesin bir şekilde düzenlenmiştir. Özel boşanma nedenleri: zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk ve akıl hastalığıdır.
Boşanma Süreci
Boşanma süreci eşlerden birinin boşanma kararını almasıyla başlar. Boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarındaki gibi kısa süreceği gibi çekişmeli boşanma davalarında olduğu gibi yıllarca devam edebilmektedir. Boşanma süreci son derece sancılı bir dönem olup bu boşanma süreci dönemini en iyi ve en doğru şekilde atlatabilmek için alanında uzman bir boşanma avukatı yardımıyla hukuki destek almak gerekmektedir.
Boşanma Davası Süreci
Boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarında ve çekişmeli boşanma davalarında farklılık arz etmektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında eşler tüm konularda anlaşmış olup çekişmeli bir hak söz konusu olmamaktadır. Çekişmeli boşanma davalarında ise kısmen anlaşma olup kısmen olmayacağı gibi hiçbir konuda uzlaşamamış olmak da söz konusu olabilmektedir. Çekişmeli haklar ne kadar fazla ise yargılama da o kadar uzun sürecektir. Bu sebeple boşanma süreci dönemini iki ayrı başlık altında incelemek faydalı olacaktır.
Anlaşmalı Boşanma Süreci
Boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarında çekişmeli boşanma davalarına göre daha kısa sürmektedir. Anlaşmalı boşanma davalarında bu dönemin çekişmeli boşanma davalarına göre daha kısa sürmesinin sebebi eşlerin evlilik sonrası mali konularda ve çocukların velayeti hususunda anlaşmış olmalarıdır. Anlaşmalı boşanma davası açabilmek için gereken şartlar 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 166. maddesinde düzenlenmiştir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Açabilmek İçin Gerekli Olan Şartlar
Boşanma süreci döneminde anlaşmalı boşanma davası şartları şunlardır:
- Eşler en az bir yıl evli kalmış olmalılar,
- Evlilik birliği temelden sarsılmış olmalı,
- Evlilikten beklenen faydanın kalmaması,
- Eşlerin boşanma sonrası mali konularda ve çocukların velayeti konusunda tam olarak anlaştığını gösteren, taraflarca imza altına alınmış yazılı bir anlaşmalı boşanma protokolü mevcut olmalı,
- Eşlerden biri anlaşmalı boşanma davası dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolü ile yetkili ve görevli mahkemeye başvurarak dava açmalıdır.
Anlaşmalı boşanma davası dilekçesi ekleri ile (anlaşmalı boşanma protokolü, nüfus kayıt örneği, deliller) eşlerden birinin yerleşim yeri veya boşanma davası açılmadan son altı aylık süreçte eşlerin birlikte oturduğu yer Aile Mahkemesine başvurulmalıdır. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
Çekişmeli Boşanma Süreci
Çekişmeli boşanma süreci anlaşmalı boşanma davalarına nazaran daha uzun ve daha sancılı geçebilmektedir. Eşler arasında evlilikten doğan hak ve alacaklar, çocukların velayeti, nafaka, tazminat gibi hususlarda bir anlaşma söz konusu olmayabilir. Bu gibi durumlardan birinin mevcut olması halinde çekişmeli boşanma davasından söz etmek mümkün olacaktır. Çekişmeli boşanma davalarında bir veya birden fazla çekişmeli haklar mevcuttur. Bu hakların tayinini talepler doğrultusunda mahkeme yapacaktır.
Çekişmeli boşanma davalarında yetkili ve görevli mahkeme; eşlerden birinin yerleşim yeri Aile Hukuk Mahkemesi olabileceği gibi dava açılmadan önce son altı aylık süreçte eşlerin birlikte oturduğu yer Aile Mahkemesi de olabilmektedir.
Çekişmeli boşanma süreci zor ve yıpratıcı bir süreç olduğundan eşlerin birbirini görmek istememesi, psikolojilerinin daha fazla etkilenmemesi, yargılamanın daha doğru ve hızlı yürüyebilmesi için alanında uzman Avukatlar ile çalışmak yerinde olacaktır. Davanın Avukat aracılığıyla açılması ve yürütülmesi halinde davacı veya davalı eşin duruşmaya katılmalarına gerek kalmayacaktır. Çekişmeli boşanma davası dilekçesi Avukat tarafından hazırlanacağından talepler daha doğru bir şekilde mahkemeye iletilebilecek, hak kayıpları önlenecektir.
Çekişmeli boşanma sürecine konu olabilecek kanunda düzenlenen özel boşanma sebepleri şunlardır:
- Zina
- Hayata Kast, Pek Kötü Muamele, Onur Kırıcı Davranış
- Akıl Hastalığı
- Terk
- Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme.
Çekişmeli boşanma sürecinde eşlerden biri boşanmak istemeyebilir. Boşanmak istemeyen eşin bu talebi hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise mahkemece boşanmaya karar verilecektir. Boşanmak istemeyen eş tarafından ileri sürülen sebepler hakim tarafından yerinde görülürse boşanma talebinin reddine karar verilebilecektir.
Çekişmeli boşanma süreci boşanma dilekçesinin yetkili Aile Mahkemesine verilmesi ile başlar. Dava dilekçesi mahkemece incelenir ve ön inceleme duruşmasına katılım sağlamaları için taraflara duruşma gününü bildiren tebligatlar çıkarılır. Ön inceleme aşaması bittikten sonra ise tahkikat aşamasına geçilir. Tahkikat aşaması karar duruşmasına kadar devam eder.
Boşanma sürecinde duruşma sırasında tarafların ikrarları hakimi bağlamaz. Yemin deliline başvurulamaz. Hakim taraflarca öne sürülen boşanma sebeplerini inceleyecek, ikna olursa vicdanında boşanmaya karar verebilecektir. Mahkemeye sunulan delilleri hakim serbestçe değerlendirir. Taraflar boşanma talep etmesi halinde mahkeme boşanma yerine daha azına yani ayrılığa da karar verebilir.
Ayrılık kararı; mahkeme hakimince boşanmaya yeterli sebep görülmemesi halinde tarafların bir süre ayrı yaşaması için verilen karardır.
Çekişmeli boşanma sürecinde; nafaka, maddi tazminat, manevi tazminat, çocukların velayeti gibi bir çok maddi veya manevi konuda talepte bulunulabilir. Tazminat talep edecek taraf ya kusursuz olmalı ya da diğer eşe göre daha az kusurlu olmalıdır. Nafaka talepleri de mahkemece incelenecek olup maddi durumlarda göz önüne alınarak hakkaniyet doğrultusunda karar verilecektir.
Çocukların velayetinin eşlerden birine verilmesi hususunda çocukların hakları göz önünde bulundurulur. Çocuk hangi eşin yanında maddi veya manevi anlamda daha rahat yaşayacak, büyüyecekse çocuğun velayeti o eşe verilecektir.
Boşanma Davası Ne Kadar Sürer
Bu konu hakkındaki diğer makalelerimiz için tıklayın.