Tüketici hakları, mal ve hizmetlerin kalitesi ile doğrudan ilişkilidir. Ayıplı mal, tüketicinin beklentilerini karşılamayan ve yasal standartlara uymayan ürünlerdir. Bu yazıda, ayıplı mal durumunda tüketicinin seçimlik hakları, Yargıtay kararları ve yasal düzenlemeler ışığında ele alınacaktır.
Ayıplı Mal Nedir?
Ayıplı mal, tüketicinin sözleşmeye uygun olarak beklediği niteliklere sahip olmayan veya kullanım amacına uygun olmayan ürünlerdir. Ayıplı mal, açık veya gizli ayıp olarak ikiye ayrılır:
- Açık Ayıp: Malın teslimi sırasında kolayca fark edilebilen kusurlardır.
- Gizli Ayıp: Kullanım sırasında veya belirli bir süre sonra ortaya çıkan kusurlardır.
Tüketicinin Seçimlik Hakları
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, tüketicilere ayıplı mal durumunda dört seçimlik hak tanımıştır:
- Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi: Tüketici, ayıplı malın yenisi ile değiştirilmesini talep edebilir. Bu hak, özellikle garanti süresi içinde önemli bir avantaj sağlar.
- Satış Bedelinden İndirim Yapılması: Tüketici, ayıplı malın satış bedelinden, ayıp oranında indirim yapılmasını isteyebilir. Bu seçenek, malı kullanmak isteyen ancak ayıbı kabul eden tüketiciler için uygundur.
- Ücretsiz Onarım: Tüketici, ayıplı malın ücretsiz onarılmasını talep edebilir. Bu durumda, onarım süresi yasal sınırlar içinde gerçekleştirilmelidir.
- Sözleşmeden Dönme: Tüketici, sözleşmeden dönerek, malın bedelinin iadesini talep edebilir. Bu hak, malın kullanılmaz hale gelmesi veya onarımının mümkün olmaması durumunda önemlidir.
Yargıtay Kararları ve Örnekler
Yargıtay, ayıplı maldan kaynaklı tüketici hakları konusunda çeşitli kararlar vermiştir. İşte bazı önemli Yargıtay kararları ve örnekler:
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi Kararı
Karar No: 2017/3980 Tarih: 13.12.2017
Bu kararda, tüketici tarafından satın alınan otomobildeki motor arızasının gizli ayıp olduğuna hükmedilmiştir. Yargıtay, tüketicinin sözleşmeden dönme hakkını kullanarak bedel iadesi talep edebileceğine karar vermiştir.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi Kararı
Karar No: 2019/2876 Tarih: 05.03.2019
Bu kararda, tüketici tarafından satın alınan beyaz eşyada meydana gelen arızanın açık ayıp olarak değerlendirilmesi ve tüketicinin ücretsiz onarım hakkını kullanabileceği belirtilmiştir. Yargıtay, onarım süresinin makul bir süreyi aşmaması gerektiğini vurgulamıştır.
Ayıplı Mal Durumunda Yapılması Gerekenler
Ayıplı mal ile karşılaşan tüketiciler, haklarını korumak için aşağıdaki adımları izlemelidir:
- Ayıbın Tespiti: Ayıbın fark edilmesiyle birlikte derhal satıcıya bildirilmelidir.
- Belgelendirme: Ayıbın tespiti ve bildirim süreci yazılı olarak belgelenmelidir.
- Yetkili Mercilere Başvuru: Satıcı ile anlaşmazlık durumunda, Tüketici Hakem Heyeti veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurulmalıdır.
Sonuç
Ayıplı maldan kaynaklı tüketici hakları, yasal düzenlemeler ve Yargıtay kararları ile korunmaktadır. Tüketiciler, malın ayıplı olduğunu tespit ettiklerinde, seçimlik haklarını kullanarak mağduriyetlerini giderebilirler. Tüketicilerin bilinçli olmaları ve yasal haklarını bilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
Kaynakça
- 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
- Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, 2017/3980 Karar Numaralı Kararı
- Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2019/2876 Karar Numaralı Kararı
Bir yanıt yazın