I- ASKERİ YARGI’DA MADDİ TAZMİNAT HESABI
1) Mayın patlaması sonucu iki gözünü kaybeden 24 yaşındaki uzman çavuş, eğer sakat kalmayıp görevini sürdürmüş olsaydı, normal olarak emekliye ayrılacağı tarihe kadar ne ücret alacak idiyse, olay tarihinden dava açılacağı tarihe kadar belirlenecek emsal ücretleri üzerinden:
a) Sürekli tam işgöremezlik tazminatı,
b) Yaşam boyu sürekli olarak başkasının bakımına muhtaç bulunması nedeniyle “bakım giderleri” hesaplanacak;
Bu ikisinin toplamından, AYİM uygulaması gereği, aşağıda belirtilen “yarar”lar indirildikten sonra, eğer geriye bir “zarar” tutarı kalıyorsa, bakiyesi üzerinden “maddi tazminat” istenebilecektir.
2- Hesaplanacak maddi tazminattan indirilecek yararlar şunlardır:
a) Vazife malülü aylığının peşin değeri,
b) Emekli ikramiyesi,
c) 2330 sayılı Yasa gereğince ödenen “nakdi tazminat”
Bu üçünün toplamı üzerinden tazminattan indirim yapılacak, geriye bir “zarar” miktarı kalıyorsa, bu, maddi tazminat olarak hüküm altına alınacaktır.
II- ASKERİ YARGI’DA MANEVİ TAZMİNATIN ÖLÇÜSÜ
Askeri Yargı’da dönem dönem hüküm altına alınabilecek manevi tazminat miktarları belirlendiğini ve bunun bir “makûl ölçüsü” bulunduğunu işitmekteyim. Bundan başka, 2330 sayılı Yasa’ya göre ödenen “nakdi tazminat” hem maddi ve hem manevi zararların karşılığı kabul edilmektedir. Bu uygulamanın dayanağı olarak da 2330 sayılı Nakdi Tazminat Ödenmesi Hakkındaki Yasa’nın 6.maddesindeki “Bu kanun hükümlerine göre ödenecek nakdi tazminat ile bağlanacak emekli aylığı uğranılan “maddi ve manevi” zararların karşılığıdır” hükmü gösterilmektedir.
Bu hükme göre verilen AYİM kararlarını incelediğimde, bir miktar manevi tazminata hükmedildiğini gözlemledim. Ama bir ölçü veremem.
III- SAKAT KALAN GENCİN ANNE VE BABASINA TAZMİNAT VERİLİR Mİ ?
1) Oğullarının sakat kalması nedeniyle anne ve baba maddi tazminat isteyemezler.
Aslında, iki gözü kör olan davacının anne ve babası onun maddi destekliğinden yoksun kalmışlar, üstelik yaşam boyu kör bir evlada bakmak gibi bir yükün altına girmişlerdir. Ancak ne var ki, hukuk sistemimizdeki uygulamada “destek tazminatı”yalnız ölümlerde söz konusudur. Bu nedenle anne ve baba maddi tazminat isteyemezler. Buna karşılık hükmedilecek “bakım giderleri” bir anlamda onların maddi tazminatlarıdır.
2- Anne ve baba manevi tazminat isteyebilirler.
Gepegenç uzman çavuş iken iki gözü kör olan evlâtları nedeniyle anne ve babanın duydukları üzüntü ve yaşam boyu duyacakları üzüntünün karşılığı uygun miktarda manevi tazminat isteyebilirler.
IV- NELER YAPMALISINIZ
1- Önce, vazife malülü aylığının peşin değerini, ne miktar emekli ikramiyesi ve ne miktar nakdi tazminat ödendiğini öğreniniz.
2- Kaza geçirdiği tarihte ek ödemeler dahil eline geçen net maaşının ne olduğunu, eğer kaza geçirmeseydi, olay tarihinden bugüne kadar derece ve kademe ilerlemesine göre eline geçecek net maaşların (kaza geçiren gençle aynı statüdeki uzman çavuşların) ne olduğunu öğreniniz.
3- Sağlık Kurulu Raporlarında maluliyet derecesinin ne olduğunu ve raporda yaşam boyu sürekli başkasının bakımına muhtaç olduğuna ilişkin bir kayıt bulunup bulunmadığını öğreniniz.
4- Bu bilgilerle, tazminat hesaplarında uzman bir bilirkişiye “sürekli işgöremezlik zararı” ile “bakıcı giderlerini” hesaplatınız ve ortaya çıkacak zarar tutarından yukardaki maaş ve ödemeleri indiriniz.
5- Geriye bir zarar tutarı kalıyorsa, Askeri Yargı7da davanın en az iki yılda sonuçlanacağını tahmin ederek, her yıl için %10 oronında artırarak, açacağınız davaya esas maddi tazminat tutarını belirleyiniz.
6- Maneci tazminat tutarlarını ancak yukardaki bilgileri bana ulaştırdığınızda söyleyebilirim.
Bu konu hakkında benzer makalelerimiz için tıklayın